Messenger-RNA kan de basis worden voor een vaccin dat mensen levenslang beschermt tegen alle bekende griepvarianten. En als een nog onbekende variant opduikt, kun je op deze manier in recordtijd ingrijpen. Bij muizen lukt het alvast, schrijven Duitse onderzoekers in Nature Biotechnology.

 

Het idee is dan om mRNA toe te dienen dat codeert voor virusspecifieke eiwitten. De ontvanger zou die eiwitten dan moeten gaan aanmaken. Als het goed is herkent het immuunsysteem die eiwitten als lichaamsvreemd en maakt er antilichamen tegen aan. En zoals gebruikelijk wordt het recept onthouden, klaar voor gebruik tegen identieke eiwitten die écht aan een virus vastzitten.

Het grote voordeel van mRNA boven DNA is daarbij dat mRNA per definitie nooit permanent in het genoom van de ontvanger terecht kan komen, zodat daar ook geen ongelukken mee kunnen gebeuren. Bovendien kun je mRNA vriesdrogen, en is het poeder heel lang houdbaar buiten de vriezer.

En mocht er een virus opduiken waartegen het vaccin nog niet beschermt, is massaproductie van gewijzigd mRNA een kwestie van een paar weken. Terwijl je aan de huidige griepvaccins zo veel werk hebt dat ze soms pas klaar zijn als de pandemie al bijna weer voorbij is.

Het nadeel was tot nu toe dat mRNA in de bloedbaan veel te snel wordt afgebroken. Er ontstaat lang niet genoeg eiwit. Maar een Duits bedrijf genaamd CureVac blijkt daar al een oplossing voor te hebben, in de vorm van een eiwit genaamd protamine dat mRNA tegen die afbraak beschermt.

Zelf probeert CureVac met die technologie vaccins te maken tegen prostaat- en longkanker. Het idee om er ook infectieziekten mee te lijf te gaan ligt eigenlijk voor de hand, maar gek genoeg lijkt nog niemand dat eerder te hebben geprobeerd.

De publicatie in Nature Biotechnology toont aan dat de strategie alvast uitstekend werkt bij muizen, fretten en varkens. De meeste proeven zijn gedaan met eiwitten die specifiek zijn voor één type influenzavirus, maar er is ook al een eiwit uitgeprobeerd dat op meerdere virussen voorkomt. Dat vaccin bleek inderdaad tegen verschillende virusstammen tegelijk te werken. Met een beetje geluk kun je dit zo ver perfectioneren dat één mRNA-vaccin tegen álle vormen van griep beschermt.

Of het bij mensen ook zo goed werkt, is uiteraard afwachten.

bron: Nature Biotechnology, New Scientist

Onderwerpen