Wageningen start onderzoek naar optimalisering artemisinineproductie

In West-Europa geteelde cichorei kan uitgroeien tot de belangrijkste bron van het malariamedicijn artemisinine. Daartoe moet de plant wel genetisch worden gemodificeerd. Maar Wageningse onderzoekers denken te weten hoe ze dat moeten aanpakken, zo werd dinsdag duidelijk.

Het onderzoek word betaald door Dafra Pharma uit het Vlaamse Turnhout, een belangrijke producent van artemisinine.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO is een combinatietherapie op basis van artemisinine (ACT) momenteel het beste middel dat er bestaat tegen malaria. Zeker nu de malariaparasiet in toenemende mate resistent wordt tegen oudere medicijnen zoals chloroquine. Tot nu toe kan artemisinine echter alleen worden gewonnen uit een Chinese alsemplant. Daardoor wordt het spul met name voor Afrikaanse patiënten veel te duur. Dankzij de cichorei hoopt Dafra ACT’s op de markt te kunnen brengen voor een halve dollar per kuur.

Cichorei is de wilde variant van witlof. De bittere smaak wordt veroorzaakt door sesquiterpeenlactonen. De groep van Harro Bouwmeester en Maurice Franssen (Plant Research International, een onderdeel van Wageningen UR) heeft nu aangetoond dat de enzymen, die bij de productie van die bitterstoffen zijn betrokken, ook andere reacties kunnen katalyseren. Een omleiding van de biosynthese levert bijvoorbeeld dihydroartemisininezuur op, de chemische precursor voor artemisinine.

Proeven hebben uitgewezen dat zo’n omleiding in de praktijk alleszins haalbaar is. Een vervolgonderzoek moet de productie nu verder stroomlijnen, zodat de artemisinineproductie per plant minstens vier keer zo groot wordt.

Als het aan Dafra Pharma ligt, moet goedkope, grootschalige en goed controleerbare industriële productie van artemisinine uit cichoreiwortels al binnen drie tot vijf jaar mogelijk zijn. Voordeel van cichorei is dat de plant al heel lang wordt gekweekt als basis voor koffiesurrogaat, zodat de teelt en de extractie routineklussen zouden moeten zijn.

bron: Dafra, De Telegraaf