Een eiwit dat essentieel had moeten zijn voor het langetermijngeheugen, lijkt achteraf helemaal niet zo belangrijk te zijn. Experimenten die de relatie leken aan te tonen waren kennelijk niet zo handig opgezet, suggereren twee Amerikaanse onderzoeksgroepen onafhankelijk van elkaar in Nature.

Het bewijs dat ze aandragen is heel simpel: ze hebben muizen genetisch gemodificeerd zodat ze het enzym in het geheel niet meer aanmaken, en die muizen hebben geen enkel probleem met hun geheugen.

Het enzym genaamd eiwitkinase M-zeta (PKM-zeta) kwam in 2007 voor he eerst in beeld. De Amerikaan Todd Sacktor liet toen zien dat hij het geheugen van ratten kon wissen door in hun hersenen een kort peptide genaamd ZIP te injecteren, dat PKM-zeta blokkeerde. In een later stadium wist hij onaangename herinneringen zelfs te versterken door virussen met extra PKM-zeta in te brengen in rattenhersenen.

Maar Richard Huganir (Johns Hopkins) en Robert Messing (UCSF) hebben nu dus overtuigend laten zien dat er meer aan de hand moet zijn. Misschien dat PKM-zeta inderdaad een rolletje speelt bij het langetermijngeheugen, maar het is absoluut niet onmisbaar.

Het gekke is intussen dat de PKM-zeta-loze muizen wel degelijk last van geheugenverlies krijgen als je ZIP injecteert. Kennelijk blokkeert dat peptide ook nog wat andere zaken die wèl essentieel zijn, en heeft de wetenschap zich daardoor danig laten foppen.

Welke zaken dat zijn is voorlopig nog een raadsel. Sacktor laat desgevraagd weten dat hij vermoedt dat het gaat om verwante eiwitten zoals PKM-iota en PKM-lambda. Het komt wel vaker voor dat een ander eiwit de taken overneemt wanneer je er eentje uitschakelt.

Maar het kan ook heel iets anders wezen. Vast staat voorlopig alleen dat onze kennis over het moleculaire functioneren van het langetermijngeheugen weer even terug bij af is.

bron: naturenews