De natuurlijke zoetstof erythritol is onschadelijk voor mensen maar dodelijk voor fruitvliegjes. Wellicht is het een prima biologisch insecticide, suggereert de 15-jarige Simon Kaschock-Marenda in PLoS One.

Toen hij het ontdekte, was hij 12. Als project voor de science fair wilde hij fruitvliegjes voeden met alle suikers en zoetstoffen die de supermarkt in huis had, om te zien wat er gebeurde. Hij kwam mede op dat idee omdat zijn pa, Daniel Marenda, als neurobioloog gemakkelijk aan die fruitvliegjes kon komen.

Over het algemeen leek het de fruitvliegjes niet uit te maken wat voor suiker ze kregen. Maar van één product, Truvia, gingen ze consequent binnen een week dood.

Truvia wordt door producent Cargill in de markt gezet als zoetstof op basis van stevia-extract. Maar van een ander steviaproduct gingen de fruitvliegjes niet dood, dus daar kon het niet aan liggen.

Waarna vloeistofchromatografie het geheim van Cargill aan het licht bracht: Truvia bestaat voor 90 procent uit (2R,3S)-butaan-1,2,3,4-tetraol oftewel erythritol, een stof die van nature in sommige soorten fruit voorkomt. Het menselijke metabolisme kan er bijna niets mee aanvangen, zodat erythritol te boek staat als (vrijwel) calorievrij en, om vakjargon te gebruiken, ‘generally recognized as safe’(GRAS). Het smaakt maar een beetje zoet en een woordvoerder van Cargill bevestigt achteraf dat ze het gebruiken om het stevia-extract, dat 200 maal zo zoet is als suiker, wat meer volume mee te geven.

Waarom fruitvliegjes er dood aan gaan, is nog een raadsel. Ook moet nog worden uitgezocht of er nog meer insecten last van hebben - als bijen of vogels er bijvoorbeeld ook aan doodgaan, kun je het gebruik als insecticide wel vergeten.

bron: C&EN