Inbouw van ‘vreemde’ aminozuren in bepaalde eiwitten is de nieuwste mogelijke oorzaak van neurodegeneratieve ziektes zoals ALS. Amerikaanse en Australische onderzoekers zagen het in een petrischaaltje gebeuren, blijkt uit een publicatie in PLOS ONE.

Het verdachte aminozuur is bèta-N-methylamino-l-alanine, afgekort BMAA. Deze stof wordt onder meer aangemaakt door cyanobacteriën en staat bekend als een neurotoxine. Al eerder werd ontdekt dat de hersenen van ALS- en alzheimerpatiënten vaak relatief hoge BMAA-concentraties bevatten. Maar wat dat BMAA daar precies doet, bleef onduidelijk.

Onderzoek heeft nu uitgewezen dat BMAA de plek kan innemen van serine, een van de 20 aminozuren waaruit eiwitten normaal gesproken worden opgebouwd. Het transfer-RNA, dat aminozuren aanvoert naar de ribosomen die die eiwitten synthetiseren, ziet het verschil tussen BMAA en serine kennelijk niet zo goed.

Een eiwitketen die op strategische plekken BMAA in plaats van serine bevat, is echter niet meer in staat om zichzelf in de juiste 3D-vorm te vouwen. Uiteindelijk leidt dit tot dusdanige ophopingen van mislukte eiwitten, dat de cel het niet overleeft.

Het motorische zenuwstelsel is hier volgens de auteurs extra gevoelig voor omdat motorneuronen zich niet delen en dus ook hun afval niet over dochtercellen kunnen verspreiden. Dat zou kunnen verklaren waarom blootstelling aan BMAA in de eerste plaats tot ALS-verschijnselen leidt.

Het goede nieuws is dat een verhoogde concentratie van het échte serine de inbouw van BMAA blijkt tegen te gaan. Gesuggereerd wordt dan ook dat serine misschien wel helpt tegen ALS. Wie durft het uit te proberen?

bron: University of Technology Sydney