Mislukte celfusies zouden wel eens de grondoorzaak van heel veel tumoren kunnen zijn. Op die manier ontstaat in één klap de benodigde chromosomale puinhoop en het resultaat kan zichzelf nog delen ook, suggereren experimenten die zojuist zijn beschreven in het American Journal of Pathology.

Zo’n celfusie, waarbij twee levende cellen versmelten tot één cel met twee kernen, is op zich een normaal verschijnsel dat onder meer een belangrijke rol speelt bij de vorming van spierweefsel. Dat het ook te maken zou kunnen hebben met het ontstaan van kanker is al eerder geopperd. Vooral omdat een cel vrij veel mutaties tegelijk nodig heeft om kwaadaardig te worden; statistisch gezien lijkt de kans klein dat ze allemaal in één cel optreden en twee cellen die elk de helft bijdragen is dan wellicht iets waarschijnlijker.

Onderzoekers van de University of Michigan en de Mayo Clinic vermoeden nu dat het nog veel erger is. Ze probeerden het uit met gezonde darmepitheelcellen van ratten. Individueel zijn die zogeheten IEC 6-cellen heel stabiel en doen ze in niets aan een tumor denken. Om te kunnen zien of er een fusie optrad, werd de helft gelabeld met een rode kleurstof en de andere helft met een groene.

En trad er zo’n fusie op, wat werd bevorderd door blootstelling aan 50% polyethyleenglycol dat inwerkt op de celmembranen, dan zagen de onderzoekers soms iets gebeuren dat ze omschrijven als een genoomcatastrofe. Van de gefuseerde cellen bleek 19% zichzelf nog te kunnen delen, waarbij de twee sets chromosomen door elkaar raakten. En in de ontstane klonen liep het aantal aanwezige chromosomen vervolgens wild uiteen. Een rat hoort er 42 te hebben (dus 21 paar), maar in deze cellen kon het zo’n beetje alles zijn van 40 tot 84.

Zulke afwijkingen zie je vaak in tumoren.

Verder onderzoek leerde dat nakomelingen van de gefuseerde cellen ook nog veel meer dubbele breuken in hun DNA vertonen dan gebruikelijk. Kennelijk worden de chromosomen op meerdere wijze instabiel.

En als klap op de vuurpijl zijn zulke cellen geïmplanteerd in muizen met een uitgeschakeld immuunsysteem. Na 12 weken hadden de gefuseerde cellen een tumor gegenereerd in 11 van de 18 dieren. Bij een controlegroep die ongefuseerde IEC-6 cellen kreeg, was dat aantal nul.

Of het ook bij levende mensen zo gaat, moet nog worden uitgezocht. Maar gezien deze resultaten lijkt het niet onwaarschijnlijk.

bron: Elsevier Health Sciences