Dyneema-vezels worden nóg sterker als je ze bereidt in plantaardige olie. Groener en goedkoper worden ze ok, blijkt uit een publicatie die een dezer dagen verschijnt in het tijdschrift Macromolecules.

Op de website van Chemical & Engineering News laten de Eindhovense emeritus hoogleraren en Dyneema-kenners Piet Lemstra en Han Meijer er geen twijfel over bestaan dat het een doorbraak is binnen hun vakgebied.

Die doorbraak is bereikt aan de ETH in Zürich maar de belangrijkste actoren zijn geboren en getogen in Nederland. Theo Tervoort ging naar Zwitserland na zijn promotie aan de TU/e; Paul Smith promoveerde in Groningen, stond bij DSM mede aan de wieg van Dyneema en werkte daarna een tijdje bij DuPont, dat een soortgelijke vezel produceert onder de naam Tensylon.

Zulke vezels staan officieel bekend als ‘ultra high molecular weight polyethylene’ (UHMWPE). Chemisch is het gewoon polyethyleen (PE) maar de ketens zijn gemiddeld enkele tientallen malen langer, en ze liggen zo veel mogelijk parallel in de lengterichting van de vezel. De kunst is om ze zo ver te krijgen. Dat doe je door de polymeermassa na de synthese op te lossen, zodat de ketens zo veel mogelijk uit de knoop raken voordat je ze verspint.

Tot nu toe is dat oplossen een kwestie van 10 massaprocent PE in decaline )C₁₀H₁₈) een oplosmiddel op aardoliebasis. Dat betekent dus dat je na afloop op elke kilogram Dyneema 9 kg vervuilde decaline overhoudt.

Tervoort, Smith en collega’s stellen nu dat je met 25% PE in plntaardige olie (gemengde triglyceriden dus) het zelfde resultaat bereikt. Ten eerste houd je dan per kg Dyneema maar 3 kg oplosmiddel over, ten tweede is dat oplosmiddel veel milieuvriendelijker en nog goedkoper ook.

Ga je terug naar 10% PE in plantaardige olie, dan blijven er minder klitten achter in je PE en krijg je een vezel die bijna tweemaal zo sterk is als klassieke Dyneema.

Waarbij Lemstra laat doorschemeren dat hij nog moet zien dat de vezelindustrie er in gaat investeren, terwijl Meijer denkt dat ze er gewoon niet omheen kan.

bron: C&EN