Lusoco gebruikt fluorescente inkt op ramen om overdag zonlicht te vangen en ’s nachts weer uit te zenden. De eerste pijlen zijn gericht op de markt van belettering en reclame.

Wie ’s avonds weleens in de stad loopt, weet dat het een wereld op zich is. Felle reclameborden en oplichtende letters schreeuwen je al van verre tegemoet. Dit kost alles bij elkaar behoorlijk wat stroom. Maar de technologie die start-up Lusoco ontwikkelde, heeft daarvoor een handige oplossing: bedrukt glas dat niet alleen mooi is, maar ook zelf de energie opwerkt om het te laten oplichten.

Chemisch technoloog Jeroen ter Schip­horst, oprichter en cto van Lusoco, legt uit hoe dat werkt: ‘In de inkt zitten fluorescente deeltjes die licht invangen en direct weer uitzenden. Dat uitgezonden licht wordt sterk weerkaatst binnen in de glasplaat dankzij de hoge brekings-index. Het grootste deel van het licht wordt zo geconcentreerd en weerkaatst richting de zijkanten van het apparaat. Daar bevinden zich de zonnecellen die het licht omzetten in stroom, wat de zogenoemde Luminescent Solar Concentrator vormt.’

Schakelend glas

Verschillende Nederlandse universiteiten doen onderzoek naar LSC-technologie. De manier waarop Lusoco het wil inzetten is echter uniek. ‘Energie opwekken is nuttig, maar als dat ook nog eens op een esthetisch aantrekkelijke wijze kan, is dat heel mooi meegenomen. En dat is wat wij doen’, vertelt Teun Wagenaar, medeoprichter van Lusoco.

Het idee voor het energieopwekkende glas komt uit Wagenaars vorige start-up Peer+. Dit bedrijf maakt schakelend glas voor kantoorgebouwen. Het glas kan schakelen tussen een donkere en een lichte stand. ‘Een van de ideeën in de beginfase van het bedrijf was dat we er ook elektriciteit mee konden opwekken. Dat wilden we doen door fluorescente materialen te mengen met vloeibare kristallen. Maar dat concept bleek niet haalbaar op korte termijn en dus concentreerden we ons eerst op het schakelbare glas. Een paar jaar terug verkochten wij Peer+ aan Merck. Maar het idee voor de energieopwekking is blijven hangen.’

Tijdens zijn afstuderen aan het hbo maakte Ter Schiphorst kennis met de technologie en tijdens twee zomervakanties werkte hij bij Peer+. Zijn promotieonderzoek aan de Technische Universiteit Eindhoven wakkerde zijn ambitie een bedrijf op te starten verder aan. ‘Ik wilde graag een stukje van de technologie van het lab naar de markt brengen. En bij Peer+ vond ik een gelijkgestemde. Eind 2017 richtten wij samen Lusoco op.’

Eindeloze geldcyclus

Wagenaar en Ter Schiphorst doen alles stap voor stap. ‘Wij zijn begonnen met heel kleine testjes van 5 bij 5 cm’, zegt Wagenaar. ‘Die printjes zagen er toen nog heel rafelig uit. De inkt zijn we gaan optimaliseren door steeds de mix van deeltjes verder aan te passen en te testen. Ondertussen zijn we ook gaan kijken naar hoe we de zonnecellen goedkoper konden maken om zo de kostprijs van het product op langere termijn vast te stellen.’

‘Je moet met weinig geld en middelen toch die eerste stappen kunnen zetten’

De LSC-technologie van Lusoco maakt gebruik van inkjetprinten. Maar dat klinkt makkelijker dan gedacht. ‘Met de inkt moet je uiteindelijk ook op grote volumes gaan printen’, vertelt Ter Schiphorst. ‘Toen kwamen we er al snel achter dat productiefabrieken al groot-volume-inkjetprinters gebruiken. Om daarmee te kunnen printen, moet je wel een heel goed idee hebben om het bedrijf zover te krijgen dat het zijn productie gaat stilleggen om onze ontwerpen te gaan printen. We zijn best een tijd zoet geweest, zowel met de ontwikkeling van de juiste inkt als met het bij elkaar brengen van de juiste productiepartijen.’

Ook is er de financieringsuitdaging. ‘Je moet met weinig geld en middelen toch die eerste stappen kunnen zetten. Zoals bij de meeste start-ups geldt ook hier: je zet een stapje, je haalt je financiering op, je zet weer een stapje, je haalt je financiering op. Dat is de schijnbaar eindeloze geldcyclus voor een start-up’, zegt Wagenaar lachend.

Momenteel werken Wagenaar, Ter Schip­horst en hun andere collega’s bij Lusoco hard aan een pilot. Ze willen hun technologie demonstreren door over enkele maanden een lichtgevend bord op te zetten in Eindhoven. Het duurt nog wat langer voor het energieopwekkende en oplichtende raam daadwerkelijk op de markt komt. ‘We moeten eerst nog een eigen printer zien te kopen’, legt Wagenaar uit. ‘Op zijn vroegst kunnen we pas eind volgend jaar de grote stap naar commercialiteit zetten. Ik weet dat dit lang kan duren. Met Peer+ ben ik tien jaar geleden begonnen en pas dit jaar is dat bedrijf met de verkoop gestart.’

Stapsgewijze aanpak

Lusoco gaat zich eerst richten op de markt van belettering en reclame en pas daarna de horizon verbreden. ‘Dat is het slimst’, verklaart Ter Schiphorst. ‘Met deze toepassing kunnen we met een lagere efficiëntie uit de voeten. De hoeveelheid energie die we opwekken is namelijk vooralsnog gelimiteerd. Het is dan ook onterecht dat onze inkt soms wordt vergeleken met zonnecellen. We willen het op dit moment juist plaatselijk gaan opwekken om zo een standalone-apparaat te creëren.’

Uiteindelijk willen de mensen achter Lusoco wel het stroomopwekkende vermogen boosten. Maar dat vergt volgens Ter Schiphorst tijd en een stapsgewijze aanpak. ‘We beginnen met een lichtgevend bord voor het gebouw, dan een verlicht bedrijfslogo, om op een gegeven moment te eindigen met een volledig door onze bedrukte ramen ingekleed gebouw.’

In 2021 moeten alle nieuwe gebouwen in de EU near zero-energy buildings zijn. Dat betekent dat ze bijna alle energie die ze consumeren uit duurzame bronnen halen. Lusoco heeft zich als doel gesteld daaraan een grote bijdrage te leveren. Ter Schip­horst: ‘We combineren dan een stukje energieopwekking met esthetica, om te laten zien dat duurzame energieopwekking ook mooi zichtbaar kan en mag zijn.’