Demethylering van sperma-DNA mogelijk opgehelderd

Eiwitten uit het zogeheten elongatorcomplex is op z’n minst medeverantwoordelijk voor het ‘wissen’ van de methylering van sperma-DNA. Mogelijk kun je dat eiwit ook gebruiken om kankercellen te deprogrammeren zodat ze zich weer normaal gaan gedragen, zo suggereren onderzoekers van de University of North Carolina deze week in Nature.

Het zou ook een alternatieve,veilige manier kunnen opleveren om volwassen cellen te deprogrammeren tot embryonale stamcellen.

Methylering van cytosinebasen in het DNA vermindert de expressie van de genen ter plekke. Mede dankzij dit epigenetische mechanisme kunnen cellen verschillende functies vervullen op basis van een en dezelfde set DNA. Wanneer een cel van functie verandert, bijvoorbeeld omdat hij deel uit gaat maken van een pril embryo, is het essentieel dat die methylering wordt veranderd. Bekend was al dat hij bij zaadcellen zelfs volkomen wordt gewist, maar hoe dat gebeurde was tot nu toe een raadsel.

In North Carolina hebben ze nu een manier gevonden om dit te achterhalen. Ze ontwikkelden een groen fluorescent label dat zich alleen aan ongemethyleerde cytosines hecht, en schakelden toen in muizenembryo’s één voor één alle mogelijke demethyleringsfactoren uit die ze konden bedenken. Als ze daarna onder de microscoop nog steeds iets groens zagen, 'deed' de demethylering het kennelijk nog steeds.

Van die uitgeprobeerde factoren bleek alleen het elongatorcomplex essentieel voor de demethylering. Dit complex bestaat uit (minstens) 6 eiwitten, genummerd Elp1 tot en met 6. Bekend is dat het ‘iets’ te maken heeft met genetische expressie.

Of Elp3 daadwerkelijk is te gebruiken als demethylase-enzym, wordt momenteel nog onderzocht.

bron: University of North Carolina