Zwaarste atoomkern ooit geproduceerd

Amerikaanse en Russische onderzoekers zijn er dit keer echt van overtuigd dat ze atoomkernen met 118 protonen hebben gemaakt. Ze doen er maar liefst 0,9 milliseconden over om uit elkaar te vallen, zo blijkt uit een artikel in Physical Review C.

In theorie is element 118 (werktitel ununoctium, potjeslatijn voor eeneenachtium) een edelgas. Er is nog een plaatsje voor vrij in de rechterbenedenhoek van het Periodiek Systeem. De volgende uitdaging is nu om element 119, 120 en verder te produceren, en zo de noodzaak te creëren om links onderaan in het PS aan een geheel nieuwe rij te beginnen.

Gehoopt wordt dat er ook isotopen bestaan met een iets langere halfwaardetijd, die onderzoekers de tijd geeft om de chemische eigenschappen nader te bestuderen.

De creatie van element 118 is in 1999 ook al geclaimd door de Bulgaarse fysicus Victor Ninov, die toen werkzaam was bij het Lawrence Berkeley National Laboratory in Californië. Die publicatie in Physical Review Letters is twee jaar later teruggetrokken wegens sterke verdenkingen van fraude. In elk geval is het niemand ooit gelukt om Ninovs experimenten met succes na te doen.

Element 118 is dit keer gemaakt in het instituut voor nucleair onderzoek in Dubna, Rusland, met hulp van een team van het Lawrence Livermore-lab (alweer Californië). De gevolgde methode was anders dan die van Ninov. De elementen curium-245 en californium-249 werden beschoten met kernen van calcium-48. Daarbij werden de elementen 116, 114 en 112 waargenomen, die je ook verwacht te zien wanneer element 118 uit elkaar valt.

Het heeft duizend uur experimenteren gekost om drie ununoctiumkernen te maken. Dat betekent dat het ook wel jaren zal duren voordat iemand de experimenten reproduceert. Maar de betrokken wetenschappers hebben een zeer degelijke reputatie, dus al te hard wordt dit keer niet aan hun claims getwijfeld.