Blootstelling aan DDT laat vogeleieren verkleuren

Aan de bruine vlekken op de eieren van een sperwer kun je perfect zien of de vogel is blootgesteld aan het insecticide DDT. Dat stelt Andrew Gosler (University of Oxford) in het Journal of Applied Ecology 1. Hij hoopt er een kwantitatieve test van te kunnen maken, waarmee je de DDT-blootstelling in een gebied kunt monitoren.

De ontdekking komt op het moment dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) er voor pleit om weer meer DDT te gaan gebruiken, met name in de Derde Wereld. Er bestaat namelijk geen beter middel tegen malariamuggen. Maar de stof (voluit dichloordifenyltrichloorethaan) is sinds de jaren zestig in veel landen verboden vanwege de schade die hij in de natuur kan aanrichten wanneer je er te veel van gebruikt. Met name roofvogels raakten op het randje van uitsterven omdat ze onder invloed van DDT eieren met veel te dunne schalen gingen leggen.

Gosler vermoedde al dat je de schade, die DDT aan eierschalen aanricht, ook van buitenaf moest kunnen zien. Maar het effect is veel opvallender dan hij dacht, zo bleek toen hij 49 sperwereieren vergeleek waarvan de DDT-concentratie eerder was bepaald. Het aantal bruine vlekjes blijkt evenredig met die concentratie, en de meest besmette eieren zien er ook wat groeniger uit.

Het verschil viel pas echt op toen hij er vooroorlogse, DDT-vrije eieren naast legde.
Tot nu toe kon DDT in eieren alleen via chemische analyse van de schalen worden bepaald. Daarvoor moest je óf nesten leeghalen óf hopen dat je een paar eierschalen vond voordat ze langs natuurlijke weg werden afgebroken. Via de vlekjes is veel gemakkelijker te achterhalen of de blootstelling van een ecosysteem aan DDT uit de hand dreigt te lopen.

bron: news@nature