Een wormensoort lijkt zijn cellen oneindig te kunnen laten delen door ze te onderhouden met het enzym telomerase, zo schrijft Thomas Tan en collega’s van University of Nottingham in PNAS. Zij stellen dat de worm Schmidtea mediterranea hét modelorganisme is voor het bestuderen van de structuur, functie en onderhoud van telomeren.

Deze worm kent een seksueel en een aseksueel voortplantende variant. De seksuele worm is tweeslachtig, maar plant zich wel voort met een ander individu. De aseksuele worm splitst zich simpelweg waarbij zij een hele nieuwe set organen vormt voor de dochterworm. Daarbij maakt het overigens niet uit of de worm uit zichzelf splitst, of dat zij door een externe oorzaak doormidden gaat.

Beide typen worm lijken hun cellen oneindig te kunnen laten delen, maar toch verschillen zij van methode. Alles heeft te maken met telomeren, stukken niet-coderend DNA met een eiwitkapje, die bij celdeling de chromosoomuiteinden beschermen tegen schade. Bij iedere deling wordt een telomeer iets korter, totdat genen beschadigd raken. Op dat moment schakelen cellen zichzelf uit. Men denkt dat dit proces verantwoordelijk is voor veroudering.

De wormen uit dit onderzoek gaan dit tegen met telomerase. Dit enzym verlengt de telomeren van stamcellen na iedere deling, waardoor zij oneindig kunnen delen en het organisme fysiek niet veroudert.

Aseksuele wormen verhogen de hoeveelheid telomerase flink terwijl ze zich splitsen, zodat tijdens het vervangen van de missende weefsels de telomeren van de stamcellen op peil blijven.

Ondanks dat beide soorten wormen zich schijnbaar oneindig kunnen voortplanten, lijken seksuele wormen hun telomeren op een andere manier te onderhouden. De onderzoekers denken dat zij beschikken over een telomerase-loze methode of dat de telomeren van de seksuele wormen uiteindelijk toch verkorten.

In ieder geval zijn de onderzoekers van mening dat het onderzoek duidelijk laat zien wat een organisme nodig heeft om mogelijk onsterfelijk te zijn. Zij stellen dan ook dat de worm definitief het modelorganisme moet worden voor onderzoeken naar veroudering.

Bron: PNAS