In de VS is een eenvoudige doch zeer gevoelige colorimetrische sensor bedacht die selectief reageert op sporen van het explosief TATP. De detectielimiet ligt beneden de 2 ppb, wat ruim voldoende is voor veiligheidschecks op luchthavens, zo claimt uitvinder Kenneth Suslick (University of Illinois) in JACS.

TATP oftewel triacetontriperoxide is een van de meest populaire terroristische gereedschappen van de laatste jaren. Mede omdat het met conventionele technieken heel moeilijk is aan te tonen.

Het gaat in feite om een simpele variant op de ‘elektronische neus’ waar Suslick al langer aan werkt en die een groot aantal verschillende chemicaliën uit elkaar moet kunnen houden. Die neus is onder meer bedoeld als veiligheidshulpmiddel voor laboratoriumpersoneel: een soort chemisch equivalent van de dosimeters die aangeven hoeveel radioactieve straling iemand gedurende de werkweek voor de kiezen krijgt.

De neus bestaat uit een array van 36vlekjes, die op een inerte papieren of kunststof ondergrond worden gedrukt en die elk een ander pigment bevatten. Die pigmenten verkleuren allemaal als ze reageren met bepaalde moleculen in de gasfase. De afzonderlijke pigmenten zijn niet specifiek voor één molecuul, maar ze hebben allemaal hun eigen voorkeuren. Met als gevolg dat het patroon van kleurveranderingen dat je ziet, wél naar specifieke stoffen valt te herleiden.

En voor die herleiding hoef je het patroon alleen vast te leggen met een kleurenscanner of desnnoods een mobieltje met camera, waarna je er beeldherkenningssoftware op loslaat.

De TATP-variant doet het met 16 in plaats van 36 pigmenten. Met als aanvulling een vaste, zure katalysator die het explosief doet ontleden. Wat je vervolgens detecteert zijn de afbraakproducten, zoals waterstofperoxide.

Volgens Suslick zie je perfect het verschil met andere dampen die je op een luchthaven kunt verwachten, zoals vocht, cosmetica, parfum en wasmiddelresten.

Een spin-off genaamd iSense (Palo Alto, Californië) werkt al aan de commercialisering.

bron: University of Illinois at Urbana-Champaign