Van een onbekend wit poeder aantonen welke drugs het is – of uitsluiten dat het drugs is – vergt doorgaans een uitgebreid proces in een chemisch laboratorium. Onderzoekers van de Nederlands Politie en de Universiteit van Amsterdam publiceerden een methode om poeders snel en betrouwbaar ter plekke te kunnen meten. Hiervoor hebben ze de Powder Puck (zie foto) in het leven geroepen, die draagbare near-infrared (NIR) analyseapparatuur bevat. Het combineert golflengtes tussen de 1300 en 2600 nm met een chemometrisch model dat ze speciaal voor forensische doeleinden ontwikkelden. Dit model bevat, in tegenstelling tot de meeste modellen, een kleine hoeveelheid referentiespectra, waardoor er snel een resultaat beschikbaar is.

Een belangrijk voordeel aan deze methode is dat de meting non-invasief kan plaatsvinden, dus terwijl de stof nog gewoon in een plastic zakje zit. Dit is niet alleen een stuk sneller en efficiënter, maar het is ook veiliger voor de gebruiker die zo ook geen forensisch expert hoeft te zijn. Bovendien verkleint het de kans op zogenaamde forensische risico’s waarbij de te onderzoeken stof bijvoorbeeld per ongeluk mengt met andere stoffen. De gevonden resultaten voor cocaïne zijn >97% true positives; andere drugs leverden een vergelijkbaar resultaat.

Alleen voor de vooral donkere grove korrels van amfetamine is de Powder Puck nog minder geschikt. De resultaten waren geregeld onbruikbaar of verkeerd. Wel verminderde de false positives door de stof verder te vergruizen en zonder zakje op de sensor te leggen. Maar ook is het een teken dat de databibliotheek nog niet volledig dekkend is. Mogelijk heeft dit te maken met het ontbreken van een vervalsingsmiddel of specifieke zoutvorm in de database. Ook voor de niet-pure vorm van drugs is het nog nodig de bibliotheek te optimaliseren. Dat zal dan ook altijd een taak blijven voor forensische experts: zorgen dat de database compleet en up-to-date is.