Gebrek aan het eiwit SNX27 is mede verantwoordelijk voor de verstoorde hersenfuncties die samengaan met het syndroom van Down. Wellicht is aan dit aspect iets te doen met gentherapie, suggereren onderzoekers van het Sanford-Burnham Medical Research Institute in Californië.

Zoals bekend wordt het syndroom van Down veroorzaakt door een extra kopie van chromosoom nummer 21. De RNA-fragmenten en eiwitten, waarvoor dat chromosoom codeert, worden dus in grotere hoeveelheden aangemaakt. Dat kan er via-via toe leiden dat ergens anders in het systeem de productie van een eiwit sterker wordt afgeremd dan normaal, en dàt is wat er volgens Huaxi Xu en collega’s aan de hand is.

Ze kwamen er toevallig achter toen ze muizen bestudeerden waarbij ze de SNX27-productie hadden verminderd door één van de twee daarvoor coderende genen uit te schakelen. Die muizen bleken leer- en geheugenproblemen te vertonen die leken op wat je ziet bij Down-patiënten.

Vervolgens stelden ze vast dat dat komt doordat SNX27 (voluit sorting nexin 27) een rol speelt bij de instandhouding van glutamaatreceptoren op het oppervlak van zenuwcellen. Zonder deze receptoren werken die cellen niet goed meer.

De volgende vraag is dan welke overproductie door chromosoom 21 kan leiden tot dit SNX27-tekort. Helemaal zeker weet Xu dat nog niet. Maar hij heeft slechts één micro-RNA kunnen vinden waarvan de code op dit chromosoom ligt, en waarvan de concentratie in de hersenen van menselijke Down-patiënten vrijwel exact omgekeerd evenredig is met die van SNX27. Dit RNA-fragment, genummerd miR 155, moet het dus wel zijn.

Inderdaad blijkt miR-155 in celkweekjes in vitro de productie van SNX27 af te kunnen remmen. Hoe precies is nog niet duidelijk; vast staat wel dat het een indirect effect moet zijn waarbij nog meer micro-RNA’s en/of eiwitten zijn betrokken.

Bij de kunstmatig gehandicapte muizen is het inmiddels al gelukt om via gentherapie de SNX27-productie weer op het normale peil te brengen. Inderdaad verdwijnen de geheugenproblemen dan als sneeuw voor de zon, melden de onderzoekers in Nature Medicine.

Of zoiets ook bij mensen mogelijk is, blijft afwachten.

bron: Sanford-Burnham Medical Research Institute