Mensen in principe immuun te maken voor parasiet

Gezonde mensen zijn binnen een paar maanden immuun te maken voor besmetting met de malariaparasiet (Plasmodium falciparum) door ze een paar keer met die parasiet te besmetten terwijl je ze tegelijk medicijnen tegen malaria toedient. Dat melden onderzoekers van het UMC St. Radboud in Nijmegen deze week in het New England Journal of Medicine.

Volgens onderzoeksleider prof. Robert Sauerwein is de methode voorlopig nog niet buiten het lab toepasbaar maar geeft het wel aan in welke richting je het beste kunt zoeken als je een vaccin tegen malaria wilt ontwikkelen.

Het probleem is dat het menselijke afweersysteem grote moeite heeft om te ‘leren’ hoe het malariaparasieten moet aanpakken. Zonder hulp doet het daar wel een jaar of 10 over. Tot nu toe probeert men dat proces vooral te versnellen met vaccins die een paar losse eiwitten van de parasiet bevatten, of op sporen die door straling zijn verzwakt.

Maar het is kennelijk een beter idee om gewoon de complete, onverzwakte parasiet te gebruiken. Sauerwein heeft dat laten zien door 10 gezonde studenten gedurende 3 maanden eens per maand te laten steken door een besmette malariamug. Tegelijk diende hij ze het bekende anti-malariamiddel chloroquine toe om te voorkomen dat ze daadwerkelijk ziekteverschijnselen kregen.

Na afloop wachtte hij een paar maanden om zeker te zijn dat de chloroquine was uitgewerkt, en liet ze toen nog vijf keer door zo’n mug steken. Resultaat: multifunctionele T-cellen van het afweersysteem grepen inderdaad in en maakten de parasieten onschadelijk.

Een controlegroep van 5 vrijwilligers die alleen cloroquine hadden gekregen, vertoonde de afweerreactie niet.

Wat dit onderzoek aantoont, is dat de ontwikkeling van een effectief malariavaccin in elk geval niet onmogelijk is. Hoe dat vaccin er precies uit moet zien, is de volgende vraag.

bron: UMC St Radboud, Radio 1 Journaal