Het springstaartje Folsomia candida bezit de genetische aanleg voor de synthese van een antibioticum. Iets waar nog nooit eerder een diersoort op is betrapt, melden Nederlandse onderzoekers in het tijdschrift Molecular Biology and Evolution.

Tot nu toe werd gedacht dat antibioticaproductie was voorbehouden aan bacteriën en schimmels. Dick Roelofs en Nico van Straalen (VU Amsterdam) en hun collega-auteurs vermoeden daarom dat F.candida ‘ergens’ in de evolutie een paar genen van een bacterie of schimmel heeft overgenomen. Zoiets gebeurt wel vaker, al is het heel zeldzaam.

Het gen in kwestie codeert voor het enzym isopenicilline-N-synthase dat - de naam zegt het al - isopenicilline N synthetiseert. De genetische code is vrijwel identiek aan de variant die je in isopenicillineproducerende schimmels aantreft.

Of het gen ook daadwerkelijk actief is in het springstaartje hebben de onderzoekers niet kunnen bewijzen. Maar breng je de code elders tot expressie, dan levert dat een enzym op dat inderdaad het substraat amino delta-(l-alfa-aminoadipyl)–l-cysteinyl–d-valine kan omzetten in isopenicilline. Het zit er dus dik in dat F.candida, een bodemdiertje dat zijn hele leven tussen de bacteriën doorbrengt, evolutionair heeft geprofiteerd van de mogelijkheid om zich althans een deel van die bacteriën van het lijf te houden.

De volgende vraag is uiteraard of er nog meer bodemdiertjes zijn die zoiets kunnen, en of ze het ook op commando doen - dat onder de co-auteurs enkele onderzoekers van penicillineproducent DSM zijn, zal wel geen toeval wezen.

bron: VU