Milieubeweging maakt mensen ten onrechte bang voor chemicaliën, vinden Britse toxicologen

Het Wereld Natuur Fonds en andere ‘groene’ groeperingen jagen het publiek ten onrechte angst aan over de aanwezigheid van toxische stoffen in het leefmilieu. Dat vindt een groep vooraanstaande Britse toxicologen. Ze stellen dat de aangetroffen concentraties veel te laag zijn om je echt zorgen te maken.

De toxicologen zijn vooral onaangenaam getroffen door WWF-uitingen, die wezen op de aanwezigheid van vlamvertragers,muskverbindingen en dioxines in bloed, voedsel en navelstrengen. Ze maakten deel uit van een campagne die Europa moest aansporen om het nieuwe stoffenbeleid REACH verder aan te scherpen.

Andrew Smith (University of Leicester) wijst er echter op dat het altijd de hoeveelheid is die de giftigheid van een stof bepaalt. In dit geval ging het soms om verontreinigingen ter grootte van ppb’s of ppt’s. ”Ik had ook liever gehad dat die chemicaliën niet werden aangetroffen, maar om er toxiciteit aan toe te schrijven is heel wat anders.”

“Het feit dat je iets überhaupt kunt detecteren, betekent niet dat er meteen een sprake is van een aanwijsbaar gezondheidsrisico”, stelt zijn collega prof. David Coggon (Southampton University). "De boodschap die naar de mensen wordt gestuurd is misleidend, en dat doen ze expres."

En prof. Richard Sharpe, specialist in endocriene disruptoren te Edinburgh, denkt ook niet dat mensen zich bij deze blootstellingsniveaus zorgen hoeven te maken. “Je moet dit wel in de juiste proporties zien.”

Volgens de onderzoekers worden de sporen vooral gevonden omdat detectiemethoden steeds gevoeliger worden. Ze geven toe dat er onzekerheden bestaan rond de effecten van sommige chemicaliën . “Maar als je niet kunt bevestigen dat iets 100 % veilig is, betekent dat nog niet dat het meteen 100% gevaarlijk is.”

John Emsley (Manchester University) spreekt in dit verband over ‘chemifobie’. Volgens hem is bij het grote publiek het woord ‘chemisch’ inmiddels synoniem met ‘toxisch’. “Ik denk dat de mensen bang zijn omdat het allemaal gaat over onzichtbare gevaren. Het wordt neergezet als iets kwaadwillends dat onder de oppervlakte loert. Je weet niet wat het is en je weet niet wat het doet. Het is een risico waarvan de mensen het gevoel hebben dat ze er geen vat op hebben.”

WWF-campagneleidster Elizabeth Salter Green ontkent overigens de beschuldigingen van bangmakerij. “Ik denk dat bescherming van de biodiversiteit de raison d’être van het WWF is. Wij denken dat er bepaalde factoren zijn, zoals chemicaliën, die de levensvatbaarheid van toekomstige generaties ondermijnen. We proberen hier licht op te werpen zodat de Britse bevolking zich bewust wordt van de blootstellingen en vraagt om betere regelgeving.”