Werktuigbouwkundige blunder leidt tot ernstige schade bij CERN

De ingebruikname van de nieuwe Large Hadron Collider-deeltjesversneller van het CERN in Genève loopt mogelijk vertraging op. Bij een proef heeft de ophanging van een supergeleidende quadruopoolmagneet het begeven. Leverancier Fermilab vermoedt een serieuze en tamelijk stomme ontwerpfout.

De webredactie van Nature vraagt zich al vertwijfeld af of ze nu nog langer moet wachten op de ontdekking van het Higgs-boson.

De quadripolen dienen om de deeltjesbundels in de versneller te focusseren. Om ze supergeleidend te houden, worden ze gekoeld met vloeibaar helium tot vlak boven het absolute nulpunt.

Het ging fout tijdens een test, waarbij werd gekeken wat er gebeurt wanneer de temperatuur iets te ver oploopt. De bekabeling gaat dan ineens weer een elektrische weerstand vertonen, waardoor hij zichzelf nog warmer stookt. Gevolg is dat het helium verdampt en de druk ineens sterk oploopt. Hierbij treden asymmetrische belastingen op, en Fermilab vermoedt nu dat daar bij de berekeningen geen rekening mee is gehouden.

Bij 20 atmosfeer begaf een van de ophangingen het dan ook. Er raakte iemand gewond, maar de dreun was zo hard dat men voor de zekerheid de trommelvliezen van alle aanwezigen heeft laten checken.

Naar eigen zeggen heeft Fermilab de ophangingen vier keer laten narrekenen, intern én extern, en heeft niemand de fout doorgehad.

CERN en Fermilab onderzoeken nu hoe de constructie kan worden gewijzigd. Als het even kan wil men dat doen zonder de magneten naar buiten te hoeven halen. Als dat lukt, bestaat er een kans dat de ingebruikname van de deeltjesversneller toch niet hoeft te worden uitgesteld.

bron: news@nature, BBC News