Een veelgebruikte component van zonnebrandcrèmes reageert minder gunstig op uv-licht dan gedacht. Met een beetje water kun je dat corrigeren, melden UvA-onderzoekers in Journal of Physical Chemistry Letters.

Dat octylmethoxycinnamaat zit in de crèmes om het UV B-golflengtegebied van zonlicht te absorberen. Het is de bedoeling dat het de opgenomen energie vervolgens meteen weer loost in de vorm van warmte. Op zich doet het dat ook, maar voordat het zo ver is blijft het molecuul 10.000 maal langer in een reactieve toestand dan eerder was ingeschat. Dat vergroot de kans dat het in zijn omgeving een nevenreactie op gang brengt die meer schade aanricht dan de geabsorbeerde straling ooit had kunnen doen.

Laatste auteur Wybren Jan Buma zegt er wel meteen bij dat het niet betekent dat die crèmes niet deugen: ze zijn immers uitgebreid in de praktijk getest door instellingen als de VWA, en ‘hartstikke veilig’ bevonden. ‘Maar we kunnen ze nóg veiliger maken.’

Dat methoxycinnamaten zo lang reactief blijven, konden hij en medeauteurs Eric Tan en Michiel Hilbers ook pas zien dankzij de ontwikkeling van hogeresolutie-laserspectrometrie. ‘Daarmee kunnen we naar één molecuul tegelijk kijken, en tot in detail zien hoe het reageert.’ En wat je dan ziet gebeuren is dat het na excitatie meestal eerst terugvalt naar een ‘dark state’ die qua energieniveau maar een beetje lager ligt. Teruggaan naar de grondtoestand doet het pas veel later.

Min of meer toevallig ontdekten de Amsterdammers tevens dat je dit kunt voorkomen door een spoortje water toe te voegen. Dat bindt zich aan het methoxycinnamaat en dan is de omweg via de ‘dark state’ kennelijk niet gunstig meer.

Water in zonnebrandcrème verwerken wordt intussen lastig, omdat zulke crèmes traditioneel vettig en dus waterafstotend zijn. Buma stelt daarom voor om de combinatie van water en UV-blokker op te sluiten in ‘omgekeerde micellen’ met een hydrofobe buitenkant. ‘We hadden daar octrooi op willen aanvragen, maar een Amerikaans bedrijf blijkt dat anderhalf jaar geleden al te hebben gedaan. Puur om extra ingrediënten zoals vitamine A te kunnen toevoegen. Van het effect van water wisten ze niets.’

bron: UvA