Wie de bacterie Streptococcus gallolyticus in zijn bloed heeft, heeft waarschijnlijk een poliep of een tumor in de dikke darm. Met die wetenschap kun je darmkanker in een heel vroeg stadium opsporen met een simpel bloedtestje, denken de Nijmeegse microbiologen Annemarie Boleij en Harold Tjalsma.

S. gallolyticus is tot nu toe vooral bekend als veroorzaker van endocarditis, een ernstige ontsteking van de hartkleppen. En dat endocarditis en darmkanker heel vaak tegelijk optreden, was ook al 50 jaar duidelijk. Alleen het verband tussen die twee was altijd een raadsel.

In het Journal of Infectious Diseases komen Boleij en Tjalsma (UMC St. Radboud) nu met een plausibele verklaring. Kennelijk hecht S. gallolyticus zich bij voorkeur aan collageen, een soort bindweefsel. In een gezonde darm wordt dat collageen afgedekt door de darmwand en kan de bacterie er niet bij. Maar groeit er een poliep, het voorstadium van een tumor, dan komt collageen aan de oppervlakte en kan S. gallolyticus zich permanent inde darm vestigen.

“Hij is een onmiskenbare kankerkolonist”, zo vat Boleij samen.

Het volgende punt is dat S. gallolyticus erg handig is in het tussen de darmwandcellen doorglippen, de bloedbaan in. Daar kan hij dan op zoek naar ándere collageenrijke plekken, bijvoorbeeld een hartklep. Resultaat: endocarditis.

Met een assay dat bloed screent op specifieke antistoffen tegen S. gallolyticus, moet je dus in principe de voorstadia van darmkanker kunnen herkennen. Met subsidie van de Maag Lever Darm Stichting gaat de groep van Tjalsma daar nu naar op zoek.

bron: UMC St. Radboud