De Zwarte Dood uit de Middeleeuwen was echt een pestepidemie. In opgegraven skeletten van slachtoffers van de epidemie, onder meer uit Bergen op Zoom, is DNA aangetroffen van de pestbacil Yersinia pestis. Dat meldt een internationale groep onderzoekers in PLoS Pathogens.

Het zou een einde moeten maken aan speculaties dat de epidemie, waaraan tussen 1347 en 1352 eenderde van de Europese bevolking overleed, niets met de pest te maken had. Dit omdat gegevens uit de middeleeuwse geschiedschrijving net niet helemaal overeenkomen met wat er bij recentere pestepidemieën is waargenomen. Zo zou de ziekte veel sneller om zich heen hebben gegrepen dan je verwacht wanneer er ratten en vlooien voor nodig zijn.

De onderzoekers hebben nu tandpulp en botten van 76 slachtoffers uit 5 landen geëxtraheerd, en met PCR-analyse gespeurd naar twee genen die specifiek voor Y.pestis zouden moeten zijn.

In een aantal monsters, onder meer afkomstig uit een massagraf in Bergen op Zoom, vonden ze die genen inderdaad. Ze concluderen dat de epidemie dus op z’n minst gedeeltelijk door de pestbacil moet zijn veroorzaakt, al kunnen ze natuurlijk niet uitsluiten dat er nog een tweede soort bij betrokken is geweest die het nog erger maakte.

Opvallend is ook dat het DNA van verschillende vindplaatsen niet identiek blijkt te zijn. Daar vallen weer conclusies uit te trekken over de route die de besmetting heeft afgelegd. Met name de pestbacillen uit Bergen op Zoom komen duidelijk niet overeen met de rest, wat doet vermoeden dat de pest daar niet vanuit Engeland of Frankrijk is gekomen maar via een andere handelsroute, mogelijk uit Friesland.

bron: De Telegraaf, PLoS Pathogens