Detectiemethode voor foute prionen in levende mensen

Schotse onderzoekers denken een manier te hebben gevonden om de hoeveelheid prionen in menselijke bloed- of weefselmonsters te verhogen tot boven de detectiegrens. Daarmee zou voor het eerst kunnen worden bewezen of een levend mens leidt aan de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (vCJD), zo schrijven ze in het Journal of Pathology.

vCJD, de menselijke variant van de gekkekoeienziekte, is nu alleen met zekerheid aan te tonen door de hersenen van een patiënt open te snijden en onder de microscoop te leggen. Uiteraard kan dat pas ná het overlijden.

vCJD wordt veroorzaakt doordat prioneiwitten in de hersenen zich op de verkeerde manier vouwen. Dat proces is besmettelijk. Normale prionen, die met verkeerd gevouwen prionen in aanraking komen, hervouwen zichzelf ook.

De onderzoekers uit Edinburgh hebben nu een techniek uitgewerkt die protein misfolding cyclic amplification (PMCA) wordt genoemd. Hiermee kan de transformatie van normale naar zieke prionen sterk worden versneld. Bij dieren was PMCA al eerder getest, maar het is voor het eerst dat het met menselijk weefsel is gelukt.

Als bron van correct gevouwen prionen gebruikten de onderzoekers in eerste instantie hersenweefsel van patiënten die aan iets anders dan vCJD waren overleden. Maar met bloedplaatjes als substraat blijkt het ook te lukken. Dat maakt het veel gemakkelijker om er een diagnostische test van te maken die routinematig kan worden toegepast.

De testprocedure duurt nu nog minstens 24 uur, te lang om bijvoorbeeld bloeddonoren te screenen. Maar hij is wel geschikt om met zekerheid vast te stellen of een patiënt, die eerder op een andere manier is gescreend, daadwerkelijk aan vCJD lijdt. Snelle testmethoden hebben immers de neiging om nogal wat vals-positieve uitslagen op te leveren, met alle onaangename gevolgen van dien.

bron: BBC News