Epothilon D, een experimenteel kankermedicijn, is in staat de bloed/hersenbarrière te passeren en microtubuli in hersencellen te stabiliseren. Dat levert dus een nieuwe manier op om een aantalsymptomen van de ziekte van Alzheimer te onderdrukken, zo claimen onderzoekers van de University of Pennsylvania School of Medicine in het Journal of Neuroscience.

De benadering van Kurt Brunden, John Trojanowski en collega’s richt zich voor de verandering niet op de amyloïde bèta-eiwitplaques die het meest populaire ‘target’ voor alzheimermedicatie vormen, maar op de zogeheten tau-eiwitten. Normaal gesproken stabiliseren die de microtubuli, die het interne transportsystem van de cel vormen. Bij alzheimerpatiënten gaan ze om onbekende redenen klonteren, net zoals amyloïde-eiwitfragmenten, met als gevolg dat ze hun werk niet meer kunnen doen.

De zoektocht naar medicijnen die hier iets tegen doen, wordt tot nu toe bemoeilijkt door het feit dat de meeste moleculen de bloed-hersenbarrière niet kunnen doorbreken en dus ook nooit de hersencellen kunnen bereiken.

Een voorbeeld is het bekende kankermedicijn paclitaxel, beter bekend als Taxol. Dat werkt door microtubuli in tumoren dusdanig goed te stabiliseren dat de cellen in kwestie zich niet meer kunnen delen. Het zoun dus ook moeten kunnen compenseren voor het wegvallen van het tau-eiwit, en bij muizen met tau-plaques is aangetoond dat dat inderdaad het geval is. Maar alleen in het ruggenmerg, en niet die in de hersenen.

Trojanowski hebben het nu geprobeerd met epothilonverbindingen. Die worden onder meergewonnen uit bacteriën (met name Sorangium cellulosum) en zeesponzen, en werken ongeveer net zo als Taxol. Alleen zitten ze nog in het experimentele stadium.

Inderdaad blijken epothilonen wél te kunnen doordringen tot in de hersenen. Bij transgene muizen met een tau-probleem bleek met name de variant epothilon D voor een duidelijke verbetering van de cognitieve functies te zorgen, zonder dat er veel bijwerkingen waren te zien.

De onderzoekers willen het graag op menselijke alzheimerpatiënten uitproberen, maar onduidelijk is hoe lang het nog gaat duren voordat ze daar toestemming voor krijgen.

bron: Penn Medicine