Invloed aardmagnetisch veld op reactie aangetoond

Vinden postduiven de weg terug dankzij een chemische reactie in hun hoofd die gevoelig is voor de positie van de duif ten opzichte van het aardmagnetisch veld? Het zou kunnen. Op de website van Nature presenteerde een groep Engelse en Amerikaanse wetenschappers vorige week het eerste synthetische molecuul dat dit effect vertoont in een reageerbuisje.

Het molecul is een onwaarschijnlijke samenstelling van een carotenoïde, een porfyrine en een C60-koolstofnanobolletje. Wanneer je er groen licht op laat schijnen, verplaatst zich een elektron in stapjes van het ene naar het andere eind zodat een biradicaal ontstaat.

De tijd die het duurt eer dat radicaal terugvalt naar de grondtoestand, blijkt te worden beïnvloed door een magnetisch veld. Bij 50 microTesla, ongeveer de sterkte van het aardmagnetisch veld, blijkt het effect al meetbaar.

De onderzoekers onder leiding van Peter Hore (Oxford) hebben tevens gekeken naar de invloed van de richting van het veld. Dat deden ze door een aantal moleculen in één bepaalde oriëntatie ‘vast te vriezen’ in een vloeibaar kristal. Het richtingseffect bleek eveneens meetbaar.

Of vogels zich echt zo oriënteren, is nog een raadsel. Volgens een andere theorie gebruiken ze ijzerhoudende kristallen (magnetiet). Als het toch een kwestie van een chemische reactie is, dan zouden ‘cryptochromen’ er iets mee te maken kunnen hebben. Dat zijn moleculen die in het netvlies van vogels zijn aangetroffen en waarvan de functie nog niet bekend is. Sommige onderzoekers denken dat de vogel die als lichte of donkere vlekken ervaart, afhankelijk van zijn oriëntatie.

bron: Nature, NRC