Een vrij simpel, makkelijk te synthetiseren molecuul kan tandcariës voorkomen. Het doodt de verantwoordelijke bacteriën niet maar voorkomt dat ze een biofilm vormen op de tanden, schrijven Hui Wu en collega’s van de University of Alabama at Birmingham in Scientific Reports.

Het molecuul, werktitel #G43, richt zich specifiek op Streptococcus mutans, de belangrijkste veroorzaker van tandcariës. Die bacterie gebruikt suikerketens, zogeheten glucanen, om zichzelf aan het tandglazuur te hechten. Om zulke ketens aan te maken beschikt hij over drie glucosyltransferase-enzymen, GtfB tot en met D, waarvan de eerste twee essentieel lijken te zijn.

Van GtfC is ooit via röntgenkristallografie de 3D-structuur nauwkeurig bepaald. En Wu heeft daar nu een stoffenbibliotheek met 500.000 farmaceutisch interessante moleculen op losgelaten, om te zien of er iets tussen zat dat zo mooi op GtfC past dat het de werking ervan zou kunnen blokkeren.

In eerste instantie gebeurde dat via computersimulaties. Die haalden er 90 moleculen uit die mogelijk zouden kunnen werken. Die 90 heeft Wu besteld en daadwerkelijk in contact gebracht met het enzym. Zeven daarvan bleken het inderdaad te remmen en met de twee beste daarvan, #G16 en #G43, is verder geëxperimenteerd.

Uiteindelijk blijkt #G43 de allerbeste. Het heeft genoeg aan nanomolaire concentraties om GtfC te blokkeren, en in micromolaire hoeveelheden remt het ook GtfB. De expressie van de bijbehorende genen remt het niet en ook verder lijkt het de gezondheid van de bacterie niet aan te tasten. Bij andere soorten remt het zelfs de biofilmvorming niet; het natuurlijke mondmicrobioom blijft dus intact, wat de kans op de ontwikkeling van resistentie sterk verkleint.

De onderzoekers hebben het uitgeprobeerd bij ratten, en vooralsnog lijkt #G43 niet toxisch.

Ze stellen wel dat het nog geen kant-en-klaar geneesmiddel tegen cariës is, maar hooguit een goede aanzet daartie.

bron: University of Alabama at Birmingham