TROS Radar zet farma én media briljant voor aap

Een mediahype rond de ongemakken van overmatige winderigheid blijkt volledig verzonnen door het consumentenprogramma TROS Radar. De redactie wilde hiermee aantonen hoe gemakkelijk het is om rijk te worden met overbodige geneesmiddelen tegen schimmelnagels en andere onschuldige kwaaltjes, zo bleek maandagavond tijdens de eerste uitzending van het nieuwe seizoen.

De winderigheidscampagne werd begin vorige week gelanceerd. Hij vertoonde alle kenmerken van wat TROS Radar wenst aan te duiden als ‘symptoomreclame’, zoals een officieel onderzoeksrapport van TNS Nipo, een professioneel ogende website met interactieve zelftest, en foldertjes die door huisartsen konden worden uitgedeeld.

Tijdens de uitzending bleek overigens dat het onderzoek echt was, en dat TNS Nipo er ook in is getuind. Het bureau heeft het sportief opgevat. Maar zijn reputatie heeft toch wel enige schade opgelopen omdat de TROS aannemelijk heeft weten te maken dat dit soort onderzoekjes gewoon routineklussen zijn waarbij gaane wordt meegedacht over de commerciële belangen.

Volgens presentatrice Antoinette Hertsenberg was het vervolgens “verbazend te zien hoe simpel en kritiekloos de media inhaakten op het nieuws over onze nepkwaal.” Met name het onderzoeksrapport werd door veel redacties, waaronder die van Trouw en De Telegraaf, voor zoete koek geslikt. Kennelijk nam niemand de moeite om de herkomst even na te trekken, tot het te laat was.

GTST was zelfs bereid om een nauwelijks verhulde verwijzing naar winderigheid in het script van een komende aflevering te verwerken, tegen betaling van een bedrag met vier nullen (op voorwaarde dat de ruft niet uit een van de hoofdrolspelers kwam).

Uiteindelijk trok de nep-website 4000 bezoekers, waarvan de helft de zelftest deed. Onbekend is hoeveel mensen daarna daadwerkelijk naar hun huisarts zijn gegaan om een receptje te vragen vor een middel tegen winderigheid, maar het zullen er ongetwijfeld heel wat zijn geweest.

De achterliggende reden voor dit soort campagnes is overigens het verbod om openlijk reclame te maken voor medicijnen die alleen op recept verkrijgbaar zijn. Wil je middelen tegen erectiestoornissen, plasproblemen of schimmelnagels aan de mens brengen, dan moet je die mens zover zien te krijgen dat hij zelf met zijn problemen naar de huisarts gaat. Dat kan door de kwaal tot een ernstig probleem te verheffen en in bedekte termen te suggereren ‘dat er medicijnen bestaan’. Tegelijk bewerk je de huisartsen, zodat die bereid zijn om daadwerkelijk een receptje uit te schrijven als iemand er naar vraagt.

In een uitermate pissige reactie laat branchevereniging Nefarma weten dat ze de actie afkeurt. “De programmaredactie heeft de Nederlandse consument bewust misleid en bovendien de regels op niet mis te verstane wijze overtreden”, aldus Nefarma, dat claimt dat het juist het nut van goede, verantwoorde informatie over ziektebeelden bewijst.

De reactie is echter een dag voor de uitzending opgesteld, zonder dat Nefarma de exacte inhoud van het programma kende. De bewering ” dat reclame maken voor niet-bestaande medicatie vanzelfsprekend ten strengste verboden is” snijdt dan ook geen hout: TROS Radar had wel een geneesmiddel genaamd Deflexine verzonnen, maar tijdens de fake-reclamecampagne schijnt die merknaam nergens te zijn gevallen.

bron: TROS, Radio 1, De Telegraaf