Lege kratten en een gigantische kater

Op een industrieterrein bij Vlissingen blijkt nog steeds een berg van 28.000 ton cadmiumhoudend kunststofafval te liggen, afkomstig van de klassieke gele Heineken- en rode Amstel-bierkratjes. De stichting Natuur en Milieu slaat alarm: als de berg onverhoopt in brand vliegt, zijn de gevolgen voor het milieu niet te overzien.

Het drama rond de kratjes begon 23 jaar geleden. In 1986 sloot Heineken een convenant met de milieubeweging en de Consumentenbond om de gele polyethyleen kratjes op termijn te vervangen door groene. Die kleur kon namelijk wel zonder cadmium worden gemaakt. De Amstel-kratjes bleven rood, maar dan in een cadmiumvrije tint.

‘Op termijn’ wilde overigens zeggen dat de vervanging (onder het motto ‘Nederland wordt steeds groener’) pas serieus zichtbaar begon te worden in 1999, toen de oude kratjes aan het einde van hun economische levensduur waren.

De kratjes werden vermalen en het granulaat werd tijdelijk opgeslagen totdat Heineken een bedrijf had gevonden dat het cadium uit de kunststof kon halen. Dat bleek echter simpeler gezegd dan gedaan: het bierconcern deed zijn uiterste best maar sceptici die stelden dat het cadmium zó goed geïmmobiliseerd zat in de kunststof dat het geen kwaad kon, leken gelijk te krijgen.

Eind 2003 vond Heineken pas een partner, genaamd Sea Way Refining, die een oplossing had voor het granulaat. Letterlijk. In een niet nader gespecificeerd organisch oplosmiddel zou het polyethyleen wel oplossen, maar de cadmiumzouten niet. Achteraf kon de kunststof worden teruggewonnen voor hergebruik. Op labschaal werkte het prima.

Om de kratten te verwerken wilde Sea Way een leegstaande fabriek van het voormalige Hoechst-concern in Vlissingen-Oost verbouwen. Met een capaciteit van 10.000 ton per jaar zou die drie jaar nodig hebben om de kunststofberg weg te werken.

Eind 2004 moest de verbouwde fabriek worden opgestart, maar op commerciële schaal bleek het proces een stuk minder lekker te werken dan in het lab. Tot overmaat van ramp brandde de installatie begin 2005 grotendeels uit. Schade: 15 miljoen euro.

Sea Way kwam de klap niet te boven. Eind 2007 ging het bedrijf failliet. En de cadmiumhoudende kunststof ligt er nog steeds.

Het laatste nieuws is dat de Europese Commissie de regels voor cadmiumhoudend afval heeft versoepeld. De kunststof mag weer worden verwerkt tot spullen waarvoor een statiegeldsysteem geldt, zodat ze niet of nauwelijks in het milieu terecht komen. Zoals pallets. Of bierkratjes.

bron: 1 Vandaag, PZC