DNA wijst weg naar juiste dosis bloedverdunner

Genetische informatie kan helpen bij het voorschrijven van de juiste dosis warfarine aan individuele patiënten. Dat maakt het gebruik van deze bloedverdunner een stuk minder riskant, zo melden onderzoekers uit negen landen vandaag in het New England Journal of Medicine.

Binnen een paar jaar zou het een van de eerste grootschalige toepassingen van ‘personalized medicine’ op basis van genetische tests kunnen worden.

Warfarine is al tientallen jaren de meest gebruikte bloedverdunner ter wereld. Alleen al in de VS zijn er 4 miljoen gebruikers. Het probleem is alleen altijd geweest dat de optimale dosis per patiënt verschilt, waarbij het verschil kan oplopen tot een factor tien.

Bekend is dat leeftijd, geslacht en gewicht een rol spelen maar in de meeste gevallen kun je de juiste dosis alleen via trial-and-error bepalen. Je begint met het voorschrijven van 5 mg per dag en je kijkt wat er gebeurt. In de helft van de gevallen is deze dosis correct. De rest van de patiënten loopt een risico dat twee kanten uit kan gaan: is de dosis te laag dan krijgen ze alsnog last van bloedstolsels, terwijl een te hoge dosis kan leiden tot gevaarlijke bloedingen.

Recent is aangetoond dat er een verband is met twee genen, CYP2C9 en VKORC1. Alleen is onduidelijk wat dat verband precies is.

Vandaar dat het ‘International Warfarin Pharmacogenetics Consortium’ (IWPC) een soort zwarte-doosmodel heeft gemaakt. Wereldwijd werden klinische én genetische gegevens verzameld van 5700 patiënten die al langer warfarine gebruikten en stabiel waren. Op die gegevens werden 14 verschillende wiskundige technieken losgelaten in de hoop een formule te vinden die de warfarinedosis zo correct mogelijk voorspelde.

Uiteindelijk bleek ouderwetse lineaire regressie op basis van 8 variabelen nog het beste te werken. De voorspellingen zaten er hooguit 20 procent naasten bij patiënten met een extreem hoge of lage dosis waren ze zelfs nog iets beter. Bijkomend voordeel is dat de onderliggende wiskunde relatief simpel te begrijpen en te gebruiken is.

Binnenkort start een klinische test met 1200 patiënten die voor het eerst warfarine krijgen. Die test moet bewijzen dat het rekenmodel echt helpt.

bron: University of Wisconsin-Madison, NIH, AP