Een uiterst geringe blootstelling aan bisfenol A in de eerste maanden van de zwangerschap heeft al een meetbaar effect op de testikels van een menselijke foetus. Franse onderzoekers hebben dat voor het eerst keihard experimenteel bewezen, melden ze in PLoS ONE.

Het zou het onderzoek kunnen zijn waar voorstanders van een verbod op bisfenol A al jaren met smart op zitten te wachten.

René Habert en collega’s van de Université Paris Diderot verzamelden simpelweg 6,5 tot 10,5 weken oude testikels bij een (legale) abortuskliniek in Clamart. Die sneden ze in plakjes, waarna ze ze op een membraan legden in een voedingsmedium. Aan dat medium voegden ze bisfenol A toe in concentraties die varieerden van 10^-12 tot 10^-5 molair, waarna ze keken wat er gebeurde.

Na een paar dagen was onder de microscoop niets bijzonders te zien, zelfs na blootstelling aan de hoogste bisfenol A-conentratie. Maar de onderzoekers maten ook hoeveel testosteron er uit kwam. En al bij 10^-8 M bisfenol A bleek die hoeveelheid 20 procent lager dan normaal. Daarbij maakte het niet uit hoe oud de testikel precies was.

Het onderzoek toont tevens aan dat muizen of ratten onbruikbaar zijn voor dit soort experimenten. Hun balletjes (twee weken oud, want knaagdieren groeien sneller) lieten pas bij 10^-5 M bisfenol A een vermindering van de testosteronproductie zien. Omgekeerd had een andere beruchte hormoonverstoorder, diethylstilbestrol (DES), wel een meetbaar effect op die knaagdierentestikels maar in het geheel niet op de menselijke variant.

Voor eerder onderzoek naar de effecten van hormoonverstoorders werden vrijwel uitsluitend muizen en ratten gebruikt, en achteraf is het dus geen wonder dat de resultaten elkaar vaak tegenspraken.

Of de Franse kweekmethode helemaal representatief is voor wat er in een echte vrouwelijke baarmoeder gebeurt, valt uiteraard nog te bezien. Maar volhouden dat er absoluut niets aan de hand is, wordt door dit onderzoek wel een stuk lastiger.

bron: INSERM