Tributyltin mede schuldig aan obesitasepidemie?

De stof tributyltin (TBT) heeft een dikmakend effect op muizen. Ook zou het stofje in mensen obesitas kunnen bevorderen. Tot deze voorzichtige hypothese komen Japanse onderzoekers van de Graduate University for Advanced Studies in Bioscience.

TBT is een organotinverbinding. Hij bestaat uit een tinmolecuul gekoppeld aan 3 butaanketens en een waterstofmolecuul. De stof komt voor in pesticiden, hout- en textielconserveringsmiddelen en antifoulings (verven die scheepsrompen beschermen tegen de aangroei van mosselen en algen). Vanwege de giftige effecten van TBT – onder meer op de lever en zenuwcellen van zoogdieren – zijn verven die TBT bevatten in de EU inmiddels verboden.

Recentelijk werd bekend dat TBT in cellen van diverse soorten organismen de retinoid X receptor (RXR) activeert. Deze receptor gaat in actieve toestand de celkern in, om daar genen aan te zetten die de groei van vetopslagcellen bevorderen. Dit doet het al bij zeer lage concentraties.

In de huidige studie kregen watervlooien en muizen TBT voorgeschoteld. De voortplanting van de watervlooien bleek af te nemen, doordat een RXR-achtige receptor actief werd. Pasgeboren muizen, die voor de geboorte TBT toegediend kregen, hadden een grote overmaat aan vetweefsel.

De afgelopen 40 jaar is de toename van het aantal mensen met obesitas positief gecorreleerd aan de toename van het gebruik van industriële chemicaliën als TBT. De auteurs speculeren voorzichtig dat het gebruik van deze stoffen een rol speelt in het bevorderen van zwaarlijvigheid.

Bron: American Institute of Biological Sciences