Om je studielening binnen de perken te houden, kun je bij een callcenter aan de telefoon gaan zitten of vakkenvullen bij de supermarkt. Beter is om de kennis en kunde die je tijdens je studie opdoet voor je te laten werken.

In het tweede jaar van haar bachelor molecular science and technology aan de Technische Universiteit Delft, had het zusje van een vriendin van Mirjam de Graaf (22) hulp nodig bij het leren van scheikunde. ‘Die vriendin was in Enschede gaan wonen en kon haar zusje daarom zelf niet goed meer begeleiden. Toen vroeg ze mij.’ De Graaf was niet gericht op zoek naar een bijbaantje en deed het vooral om te helpen. Maar bijles geven beviel goed. ‘Ik kon dat meisje echt helpen en het was maar een paar uurtjes per week. Dat bleek goed te combineren met een vol studieprogramma. En een paar tientjes extra in de maand is toch mooi meegenomen. Ik wil mijn studielening liefst zo klein mogelijk houden.’

De Graaf begon in haar omgeving beter op te letten wie er verder misschien nog bijles in scheikunde nodig had. ‘Je hebt ook van die Facebook-groepen waarin ouders aangeven welke bijlesleraren ze zoeken. Als je daarop reageert, heb je zo een paar leerlingen’, is haar ervaring.

Vol studieprogramma

Studenten in de chemie en life sciences lijken door hun volle studieprogramma niet de meest actieve studenten als het gaat om bijbanen naast de studie. Extra geld is welkom, maar serieus studeren en daarvoor in vorm blijven, staat in veel gevallen voorop en legt over het algemeen een groot beslag op de beschikbare tijd.

Bijles geven in scheikunde of andere exacte vakken is een flexibele bijbaan die zich volgens studenten redelijk goed laat combineren met een drukke scheikundestudie. Wekelijks werk je hooguit een paar uur per leerling en als het goed is hebben die je na verloop van tijd niet meer nodig. Je zit daardoor nooit lang ergens aan vast. Dat kan een voordeel zijn in de aanloop naar drukke studieperiodes. Het kan ook nadelig zijn als je de extra inkomsten hard nodig hebt.

‘Het was maar een paar uurtjes per week’

De Graaf heeft op dit moment geen bijlesklanten, terwijl ze inmiddels haar bachelor heeft afgerond en nog wacht om te kunnen starten met haar master chemistry in Leiden. ‘Mijn leerlingen hebben net allemaal hun diploma gehaald of hebben geen scheikunde gekozen.’ Ze schreef zich daarom onlangs in als bijlesdocent bij het onlineplatform nl.superprof.com, om zo weer wat sneller aan nieuwe leerlingen te komen.

Er zijn veel van dergelijke netwerken, die als voordeel bieden dat potentiële klanten je via zo’n site sneller vinden. Sommige bijlesbedrijven nemen ook de facturering voor hun rekening, zodat de bijlesgever zich helemaal op het lesgeven kan richten. Een nadeel van die constructie kan zijn dat je door de overhead van de grotere organisatie als individuele bijlesgever minder ont­vangt dan de klant voor je dienst betaalt.

Vakantiejob

De zomer biedt voor scheikundestudenten meer ruimte om te werken. Ook voor Karel Weemaes (20), die aan de Universiteit Antwerpen bezig is met zijn master chemie. Na de zomer gaat hij zich daar weer op richten, maar tussen half juli en half augustus werkt hij bij het chemisch onderzoeksbedrijf ChemStream in Edegem. Weesmaes is blij met die job.

‘In eerdere jaren had ik ook wel gesolliciteerd voor vakantiewerk bij chemiebedrijven in de regio Antwerpen, maar het lukte nooit om ergens binnen te komen. Veel bedrijven geven alleen vakantiewerk aan familieleden van vaste medewerkers’, ontdekte hij.

Misschien dat zijn twee maanden stage-ervaring van het afgelopen jaar nu het verschil hebben gemaakt. Weemaes kijkt er begin juli hoe dan ook naar uit om bij ChemStream eenvoudig synthesewerk te gaan doen. ‘Werken in een echt chemisch bedrijf lijkt mij een heel leerrijke ervaring. Dat is tenslotte waarvoor ik deze studie ben gaan doen. Ik hoop gewaar te worden hoe het er in een echt bedrijf aan toe gaat en misschien leer ik ook nog technieken die ik bij de opleiding nog niet of minder heb geleerd. En een leuk gevolg is dat het ook nog tegen betaling is.’

Overgang echte baan

Voor Gerbrand Peeters (24) gaat zijn chemische vakantiejob dit jaar over in zijn eerste echte baan, want hij rondt deze zomer zijn master chemie af aan de Universiteit Antwerpen. Hij vond zijn plek bij Evonik vorige zomer door een bekende van hem die daar werkt. ‘Daarvoor had ik het ook al geprobeerd, maar als je geen familie bij zo’n bedrijf hebt of anders op zijn minst via-via een contact, kom je er niet tussen’, is zijn ervaring.

‘Misschien leer ik ook nog nieuwe technieken’

Vorig jaar werkte Peeters in het laboratorium van een productie-eenheid. ‘Ik deed enkele bepalingen van kritische productparameters. Het was eenvoudig en redelijk eentonig labwerk, maar toch inhoudelijk leuker dan de meer administratieve vakantiebaantjes die ik eerder had. Je doet wel werkervaring op in het vak dat je leuk vindt en waarvoor je aan het studeren bent. En het betaalt ook een stuk beter, vooral door de shiftpremie, al mag je als werkstudent niet in de echte nachtshift werken.’

Netwerk

Ook De Graaf vond via haar vriendinnennetwerk een inhoudelijk en financieel aantrekkelijke chemische bijbaan in de tijd tussen het afronden van haar bachelor en de start van haar master. Zij inventariseert momenteel de chemicaliënkasten van het Van Leeuwenhoeklaboratorium van de Technische Universiteit Delft en doet naast het voorraadbeheer andere eenvoudige onderhouds- en schoonmaakwerkzaamheden. ‘Het is een chille bijbaan, waarvoor je op zich geen chemicus hoeft te zijn, maar die ook niet iedereen zomaar kan doen’, beseft ze. ‘En het laat mij een andere kant zien van werken bij een universiteit. Die omgeving spreekt mij zeer aan. Het werk dat ik nu doe, maakt dat ik mee kan leren van de verhalen die de onderzoekers hier elkaar vertellen over de nieuwe vondsten op hun vakgebied en de congressen die zij bezoeken.’

De bijbaan levert De Graaf naast het levensonderhoud in een periode dat ze is uitgeschreven als student dus een verrijking van haar vakkennis op. Zij hoopt de baan dan ook te kunnen aanhouden als in het najaar haar master in Leiden start. ‘Dat ga ik zeker proberen. Maar een andere student die al eerder met haar master kon beginnen, wilde hier ook graag blijven werken. Zij is na een maand alsnog gestopt omdat het te veel werd en niet te combineren bleek.’ Ook De Graaf zal in zo’n situatie zonder meer kiezen voor haar studie.