Bacteriën hebben een reukorgaan. Ze zijn in staat om vluchtige stoffen zoals ammoniak waar te nemen, en daar adequaat op te reageren. Dat meldt postdoc Reindert Nijland een dezer dagen in het Biotechnology Journal.

Het is voor het eerst dat word aangetoond dat bacteriën iets anders kunnen ‘ruiken’ dan hun eigen signaalstoffen.

Nijland en zijn begeleider prof. Grant Burgess (Dove Marine Lab, Newcastle University) bestudeerden de interactie tussen twee rivaliserende bodembacteriën: Bacillus subtilis en Bacillus licheniformis. Beide soorten hebben de gewoonte om zichzelf te groeperen in een biofilm teneinde zichzelf in te dekken tegen invloeden van buitenaf.

En allebei blijken ze dat te doen wanneer ze ammoniak in de lucht waarnemen. De aanwezigheid van dat gas zien ze kennelijk als een teken dat er een concurrerende bacteriekolonie in de buurt zit, en dat het tijd wordt voor een biofilm.

Het bewijs wordt geleverd door een proefje met een 96-welsplaat (zie foto): de ene soort produceert ammoniak op de linkerhelft, waarop de andere soort op de rechterhelft een roodachtige film vormt. Hoe dichter bij de ammoniak, hoe intenser de kleuring.

Nijland hoopt dat de bacteriebestrijdende mensheid er op termijn haar voordeel mee zal kunnen doen. Dan moet ze echter wel zien te achterhalen hoe dat reukorgaan precies werkt, want dát is voorlopig nog een raadsel.

bron: Newcastle University