In de VS zijn de genen geïdentificeerd die bacteriën in staat stellen om caffeïne af te breken. Dat opent heel nieuwe mogelijkheden voor de afvalrecycling, meldden onderzoekers van de University of Iowa onlangs tijdens een congres van de American Society for Microbiology in New Orleans. Een wetenschappelijke publicatie wordt later dit jaar verwacht.

Dat sommige bacteriën caffeïne kunnen afbreken was al eerder gemeld, maar niemand wist hoe ze het deden.

Prof. Mani Subramanian en promovendus Ryan Summers wisten vier van die bacteriesoorten te vinden. Een ervan, geïdentificeerd als Pseudomonas putida CBB5, troffen ze aan in een bloembed op de campus (hoe ver dat bloembed van de koffieautomaat ligt, wordt er helaas niet bij verteld).

Deze Pseudomonas-soort blijkt te beschikken over vier tot nu toe onbekende enzymen (NdmA, NdmB, NdmC en een reductase) die samen caffeïne omzetten in xanthine door het te ontdoen van alledrie de methylgroepen. Door deze N-demethylering komen de stikstofkernen als het ware bloot te liggen, zodat andere bacteriële enzymen er vat op kunnen krijgen.

Xanthine is dan ook gemakkelijk verder af te breken tot koolstofdioxide en ammonia. Maar je kunt er ook geneesmiddelen van maken, met name tegen astmasymtomen en hartritmestoornissen.

Summers heeft twee toepassingen in gedachten. Ten eerste denkt hij medicijnen op xanthinebasis veel goedkoper te kunnen produceren dan tot nu toe gebeurt; eventueel kun je daarbij selectief bepaalde methylgroepen aan de caffeïne laten zitten door een of twee van de enzymen weg te laten.

Maar je kunt ook denken aan het bacterieel decaffeïneren van afval van de koffie- en theeindustrie, waardoor dat spul geschikt wordt als veevoer.

bron: University of Iowa