SPR, waarbij aangehechte moleculen de brekingsindex van een goudoppervlak beïnvloeden, is als werkingsprincipe voor biosensoren al langer populair. Bij FO-SPR zit het goud als coating rond een glasvezel. Je garneert het met biomoleculen, steekt de vezel in je sample, stuurt er van bovenaf wit licht doorheen en analyseert de teruggekaatste bundel in een spectrometer. Uit verschuivingen in het spectrum volgt de totale massa van wat de biomoleculen hebben weten te binden.

FO-SPR is een idee van Jeroen Lammertyn en collega’s van de Leuvense eenheid Mechatronica, Biostatistiek en Sensoren (MeBioS), die er sinds 2006 aan werken. Voor de commercialisering hebben ze de spin-off FOx Biosystems opgericht. Anders dan traditionele bioassays, zoals ELISA, werkt hun ‛White FOx’ label free: je hebt geen extra reagentia nodig om achteraf de vangst zichtbaar te maken. Mede daardoor kost een meting slechts een half uur. Bovendien kun je grotere moleculen aan, en zelfs bloed analyseren zonder enige voorbewerking.

In ACS Sensors beschrijven Lammertyn, Dragana Spasic en collega’s nu hoe ze bloed van COVID19-patiënten analyseerden met sensoren, gecoat met het receptorbindende domein van het spike-eiwit van SARS-CoV-2. FO-SPR bleek opgewassen tegen ELISA en liet tevens iets zien dat je daarmee niet eens kúnt meten, namelijk dat het aanwezige aantal antilichamen weinig te maken heeft met het tempo, waarin de sensor ze oppikt. Het steunt de hypothese dat niet iedereen even effectieve antilichamen aanmaakt. Of er wél verband is tussen deze bindingskinetiek en de ernst van de symptomen, is wat Spasic betreft de volgende vraag. Op termijn belooft FO-SPR ook nieuwe inzichten in de effecten van vaccins.

Qu, J-H. et al (2022) ACS Sens 7, doi.org/10.1021/acssensors.1c02215