In Nature is een gloednieuw antibioticum gepresenteerd waar ziekenhuisbacteriën voorlopig geen antwoord op hebben. Dankzij een chip waarop je bodembacteriën kunt kweken die het in een petrischaaltje niet doen, melden onderzoekers van Northeastern University in Boston.

Waarbij de media het antibioticum brengen als het grote nieuws, terwijl de eer eigenlijk eerder toekomt aan die chip.

Die zogeheten iChip, gemaakt door de spin-off Novobiotic Pharmaceuticals, bevat een groot aantal kanaaltjes. Het idee is dat je een bodemmonster sterk verdunt en vervolgens door die chip laat lopen, waarbij in elk kanaaltje gemiddeld maar één bacterie terecht komt. Vervolgens dek je de chip af met poreuze membranen en plaats je hem terug in dezelfde grond waar dat bodemmonster uit kwam. Zo geef je de bacteriën het idee dat ze nog steeds in hun natuurlijke omgeving zitten.

In de praktijk blijken ze zich inderdaad gemakkelijk te laten foppen. Wanneer je probeert om zo’n bodemmonster op kweek te zetten in een petrischaaltje, groeit maar één procent van de aanwezige soorten uit tot een kolonie. De rest zie je nooit meer terug. Maar in die chip komt bijna de helft van de bacteriën aan kolonievorming toe. En als je eenmaal zo’n stabiele kolonie hebt, dan kun je hem in heel veel gevallen alsnog naar een petrischaaltje overzetten om er verder mee te kweken.

Inmiddels is een bibliotheek opgebouwd van 10.000 in een iChip gekweekte koloniën. Extracten daarvan zijn losgelaten op de ziekenhuisbacterie Staphylococcus aureus om te zien of er iets gebeurde. En dat leverde dus het nieuwe antibioticum genaamd teixobactine op. Het blijkt de vorming van celwanden te verhinderen volgens een geheel nieuw mechanisme.

Teixobactine is werkzaam tegen een hele reeks bacteriesoorten, en voorlopig is het nog niet gelukt om enige ontwikkeling van resistentie waar te nemen. De onderzoekers vermoeden dat die resistentie vrijwel alleen uit een ándere bodembacterie kan komen. Bij vancomycine, het huidige laatste redmiddel op antibioticagebied, is uiteindelijk ook zoiets gebeurd - maar pas na een jaar of dertig.

De grote vraag is nu wat er nog méér uit bodembacteriën valt te halen.

bron: Nature