Aan de concentratie van vijf aminozuren in het bloed kun je aflezen of iemand een verhoogd risico loopt op ouderdomsdiabetes. Soms wel 10 jaar voordat de eerste symptomen zichtbaar worden, zo melden Amerikaanse metabolomics-onderzoekers in Nature Medicine.

Ze hopen met zo’n test de ergste risicogevallen in een zeer vroeg stadium te kunnen identificeren, zodat die de kans hebben om tijdig iets aan hun leefstijl te doen.

Het betreft de aminozuren isoleucine, leucine, valine, tyrosine en fenylalanine. Ze hebben allemaal een relatief ingewikkeld koolstofskelet: bij de eerste 3 is het vertakt, terwijl aan de laatste 2 een benzeenring hangt. Uit eerder onderzoek bleek al dat dergelijke aminozuren invloed lijken te hebben op de afscheiding van insuline uit de alvleesklier, al is nog volmaakt onduidelijk hoe dat regelmechanisme dan zou moeten werken. Er is al gesuggereerd dat ze de insulineproductie niet remmen maar juist stimuleren, zodat de producerende bètacellen zichzelf over de kop werken.

De onderzoekers hebben zich daar ook niet echt in verdiept. Ze hebben simpelweg een groot aantal bloedmonsters geanalyseerd met een combinatie van vloeistofchromatografie en een uiterst gevoelige triple-quadrupool tandem-massaspectrometer. Daarbij maten ze de concentraties van 61 verschillende metabolieten, waaronder alle 20 natuurlijke aminozuren.

De bloedmonsters waren afkomstig van het zogeheten Framingham-cohort, een groep families uit Framingham (Massachusetts) die al sinds 1948 wordt gevolgd. In dit geval kon men beschikken over bloed van 2.422 mensen, afgestaan in de periode 1991-1995. Toen hadden die geen diabetes, inmiddels hebben 201 van hen dat wél. Van die laatste groep zijn 189 bloedmonsters gescreend, en vergeleken met 189 monsters van niet-diabetici met een vergelijkbaar risico op diabetes (gezien hun leefstijl) en nog eens 400 die willekeurig uit het cohort waren geplukt zonder naar die leefstijl te kijken.

Er kwam dus uit dat een verhoogde concentratie van de 5 genoemde aminozuren samenging met een hogere kans om binnen 12 jaar diabetes op te lopen. Met name isoleucine, tyrosine en fenylalanine blijken geschikt als biomarker: zijn alledrie die concentraties veel hoger dan gemiddeld, dan is de kans op diabetes een factor 5 hoger dan normaal.

bron: BBC News