Vlaamse onderzoekers hebben bedacht hoe je menselijke neuronen implanteert in de hersenen van een muis met alzheimersymptomen. Zo krijg je misschien wel een beter beeld van menselijke alzheimer dan wanneer je alleen naar die muizenhersens kijkt, claimen Bart De Strooper, Pierre Vanderhaeghen en collega’s van de KU Leuven en het VIB in het tijdschrift Neuron.

De eerste verrassing is dat in deze setting klittende tau-eiwitten en celdood twee losstaande fenomenen lijken te zijn, terwijl altijd is aangenomen dat het laatste het gevolg is van het eerste.

In dit nieuwe chimere ‘muismodel’ dienen de muizenhersenen in feite slechts als natuurlijke (zij het nogal verziekte) omgeving voor de menselijke cellen. Die ontstaan uit pluripotente stamcellen, die in vitro worden opgekweekt tot neuronale voorlopercellen. Vervolgens worden ze in het muizenbrein geïnjecteerd, waar ze zich verder kunnen ontwikkelen tot volwassen hersencellen.

De muizen in kwestie vertonen dankzij genetische modificatie enkele karakteristieke alzheimersymptomen, zoals amyloïdeplaques (de groene vlekken in de afbeelding) tussen de hersencellen in. Maar zolang nog onduidelijk is waar alzheimer nu echt door wordt veroorzaakt, kun je niet zeggen dat die muizen daar echt aan lijden: het lijkt er alleen maar op.

Gehoopt wordt nu dat de ongemodificeerde menselijke cellen door hun omgeving worden aangestoken en dan natuurlijk menselijk alzheimergedrag gaan vertonen.

Dat lijkt inderdaad het geval. De menselijke cellen blijken zelfs veel gevoeliger voor de amyloïdeplaques dan die van de muis. Je ziet de hypergefosforyleerde tau-eiwitten van vorm veranderen en je ziet de hersencellen aftakelen - alleen dus niet noodzakelijkerwijs in die volgorde.

Belangrijker is wellicht dat je de menselijke cellen weer uit de muis (zaliger nagedachtenis) kunt verwijderen om te kijken wat er verandert aan de genetische expressie. Mogelijk geeft dat pas echt belangrijke informatie over de oorzaak van alzheimer. Maar aan dat deel van het onderzoek zijn de Vlamingen nog maar pas begonnen.

bron: VIB