Het nieuwe auto-airco-koudemiddel R1234yf is niet alleen brandbaar, maar bij brand komt ook nog onaangenaam veel carbonylfluoride vrij. Alweer een reden om nog eens heel goed na te denken over de invoering, waarschuwen onderzoekers van de Ludwig-Maximilians-Universität in München.

Dat carbonylfluoride (COF₂) lijkt chemisch gezien sterk op het strijdgas fosgeen (COCl₂) en is qua giftigheid vergelijkbaar en misschien nog wel een beetje erger. Niet alleen beschadigt het de longen bij inademing, het dringt ook nog gemakkelijk door de huid heen.

Officieel moeten auto-airco’s in Europa al ruim een jaar met dat R1234yf (koudemiddeljargon voor 2,3,3,3-tetrafluorpropeen) worden gevuld. Het vervangt R134a (1,1,1,2-tetrafluorethaan), dat ooit werd ingevoerd omdat het de ozonlaag tenminste heel liet, maar achteraf een zeer sterk broeikasgas bleek te zijn.

Voordeel van R1234yf is dat het qua eigenschappen zo dicht bij R134a zit dat je aan de airco’s niets hoeft te veranderen. In 2012 kwam de Duitse auto-industrie echter met testresultaten die aangeven dat R1234yf iets te grote steekvlammen geeft wanneer het vrijkomt bij een botsing. Ook toen werd al gewaarschuwd voor de verbrandingsproducten, en in het bijzonder voor de vorming van waterstoffluoride (HF) dat zware brandwonden geeft en bovendien toxisch is omdat het calciumionen bindt die eigenlijk via ionkanalen de hartspier moeten aansturen.

Sindsdien vertikken meerdere autofabrikanten het om R1234yf te gebruiken. Ze zetten liever in op CO₂ als koudemiddel. Dat heeft het nadeel dat je de hele airco wél opnieuw moet ontwerpen omdat de fysische eigenschappen heel anders zijn, maar het is tenminste gegarandeerd ongevaarlijk en het lekt alleen maar terug in de atmosfeer.

Over carbonylfluoride schijnt men het tot nu toe niet eens te hebben gehad, maar in het Zeitschrift für Naturforschung B schrijven anorganicus Andreas Kornath en collega’s nu dat de verbrandingsgassen er voor 20 procent uit bestaan. Ze baseren zich daarbij op eigen proefjes.

Dat de EU tot nu toe weinig aanstalten lijkt te maken om de R1234yg-verplichting daadwerkelijk te gaan handhaven, zou dus wel eens heel verstandig kunnen zijn.

bron: Ludwig-Maximilians-Universität München