Begin december presenteerde een brede groep van 76 partijen uit de industrie, bedrijfsleven, branche-organisaties, kennisinstellingen en NGO’s een dringende oproep aan Wopke Hoekstra, onze Europese klimaatcommissaris. De boodschap was helder: creëer vraag!  

Wat is het probleem? De Nederlandse chemische sector staat op een kruispunt. Er liggen innovaties en technische oplossingen klaar om de gewenste verduurzaming te realiseren, maar er ontbreekt een essentieel ingrediënt: een markt die vraagt om die duurzame producten. En als er geen markt is dan gaan we ergens anders (lees: buiten Europa) op zoek naar klanten. En dat is iets waar ook wij, leden van de KNCV, ons grote zorgen over moeten maken. 

De chemische sector vormt de ruggengraat van talloze waardeketens: van kunststoffen tot coatings en bouwmaterialen, van ingrediënten voor geneesmiddelen tot brandstoffen, ze komen allemaal uit onze fabrieken. We hebben dus veel te winnen – en te verliezen. De kostprijs van duurzamere producten ligt momenteel nog vaak hoger, waardoor bedrijven die nu vooroplopen zichzelf uit de markt prijzen. Als we willen dat die investeringen hier, in Europa, plaatsvinden, moeten we zorgen voor een prikkel: een markt waarin schonere producten de norm worden. 

‘We hebben dus veel te winnen – en te verliezen’ 

De oproep voor vraagcreatie is geen abstract beleidsstuk, maar een concreet plan met bewezen succes. Als voorbeeld verwijzen de schrijvers van de brief naar E10-benzine: door een verplichting van 10% duurzame biobrandstof ontstond destijds een markt en volgden investeringen in duurzame productie vanzelf. Ditzelfde principe kunnen we toepassen op tal van chemische producten. Stel je een verpakkingsbedrijf voor dat verplicht duurzame plastics moet inkopen, of een bouwsector die verplicht circulaire materialen gebruikt. Dat creëert vertrouwen, zet innovaties in gang en zorgt dat Nederland niet achterblijft. 

De brief die op 12 december jl. aan Hoekstra werd overhandigd, is een wake-upcall. Zonder gerichte actie riskeren we niet alleen economische schade, maar ook een verlies van kennis, banen en autonomie. En daarbij: wie gelooft nou echt dat die producten elders schoner kunnen worden gemaakt? Vraagcreatie is geen protectionisme à la Trump, maar het is wel een noodzakelijke stap op weg naar Europese economische zelfstandigheid. 

De tijd dringt. De emissierechten voor de industrie lopen in 2040 af, en het opzetten van nieuwe markten kost tijd. Laten we als KNCV dit signaal vanuit 76 partijen ondersteunen om de toekomst van onze sector veilig te stellen. 

Want zonder vraag blijft het antwoord uit.