De afgelopen maanden zijn wereldwijd mensenmassa’s op de been gekomen om te protesteren tegen racisme en discriminatie. Ook onze premier heeft inmiddels erkend dat racisme niet alleen in de VS, maar ook in Nederland voorkomt.

Dat de chemiewereld eveneens niet vrij is van racisme en discriminatie, blijkt uit een onlangs verschenen essay in Angewandte Chemie, International Edition. Professor Hudlicky uit Canada trekt daarin van leer met een aantal rabiate stellingen, waarmee hij zich de woede op de hals heeft gehaald van de wereldwijde chemische gemeenschap. Hij stelt onder meer: ‘Many students are unwilling to submit to any level of hard work demanded by professors.’ En: ‘Universities have established various centers for “Equity, Diversity and Inclusion”, complete with mandatory seminars and training. These issues have influenced hiring practices to the point where the candidate’s inclusion in one of the preferred social groups may override his or her qualifications.’

De redactie trok het artikel onmiddellijk terug, maar het leed was natuurlijk al geschied. Als reactie stelde de Europese Chemische Vereniging (EuChemS) aan al haar leden voor om een statement van de RSC te ondertekenen over ‘inclusion and diversity in the chemical sciences’.

Tot tien tellen

Ondanks oproepen via social media om een reactie van de beroepsvereniging, heeft de KNCV zich niet meteen in het debat gemengd. In het huidige gepolariseerde landschap waarin de emoties vaak hoog oplopen, vind ik dat je soms beter even tot tien kunt tellen om te voorkomen dat je nog meer olie op het vuur gooit. Let wel, de inhoud van het artikel van Hudlicky vind ik verwerpelijk en Angewandte Chemie heeft geblunderd met het plaatsen ervan. Alleen het ondertekenen van een statement is wel een heel makkelijke manier om je straatje schoon te vegen, hoezeer we de inhoud ervan ook onderschrijven.

Wij moeten niet roomser zijn dan paus. Ook binnen onze vereniging zie ik een gebrek aan diversiteit. De aanwas van leden met een migratieachtergrond is klein. We zijn daar onvoldoende actief mee bezig, niet in de laatste plaats omdat het moeilijk is om mensen te benaderen op basis van hun afkomst, kleur of sekse. Dat willen we ook niet, maar uit de felle en emotionele reacties blijkt dat discriminatie, ook binnen onze gelederen, dichter onder het oppervlak woekert dan wij ons wellicht realiseren. Hiervoor moeten we naar oplossingen zoeken. Maar om iets aan te pakken, dien je wel eerst een concreet beeld te hebben van het probleem. En daarmee bedoel ik niet een obligate discussie over hoe de ideale wereld eruit moet zien, maar eerder een beeld van de realiteit op basis van ervaringsverhalen van mensen die het betreft en raakt.

Daarom wil ik elk lid van onze vereniging die zich op enige manier gediscrimineerd en/of uit­gesloten voelt, uitnodigen om persoonlijk contact met mij op te nemen via e-mail (j.j.l.m.cornelissen@utwente.nl).

Positieve ontwikkelingen

Gelukkig zie ik ook positieve ontwikkelingen op het gebied van diversiteit! Zo is sinds 2015 de KNCV Gouden Medaille vier keer aan een vrouwelijke wetenschapper uitgereikt, hebben we intensief contact met onze collega’s in Suriname om best practices uit te wisselen en zien we toenemende belangstelling van chemici uit het Caraïbisch deel van het Koninkrijk.

Ook suggesties hoe de KNCV meer kan bijdragen aan inclusiviteit, gelijkheid en diversiteit zijn van harte welkom. Een discussie als deze raakt het hart van onze vereniging en die moeten we voeren.

_{Jeroen Cornelissen, voorzitter van de KNCV}