Het is woensdag 14 juni. Een spannende dag voor de twintig finalisten van de 44e Nationale Scheikunde Olympiade. Bij de Universiteit Leiden, dit jaar de organisator van de finale, wachten ze op de onthulling van de Top-5. Emiel de Kleijn, coördinator van de olympiade, neemt het woord. ‘De twintig toppers die in deze finale staan hebben een zwaar programma gevolgd met meerdere sessies van vier uur durende colleges en practica op zeer hoog niveau. Het zijn toptalenten die uit meer dan 2500 deelnemers naar boven zijn gekomen.  

Ook Rector Magnificus Hester Bijl spreekt de leerlingen bewonderend toe: ‘Hier staan de grootste talenten van het vwo op scheikundegebied, met zelfs een leerling uit de vierde klas. Jullie hebben laten zien de passie en kennis te bezitten die Nederland nodig heeft. Pientere denkers en doeners zijn zeer gewild en jullie zullen zeker een bijdrage leveren aan de maatschappij.’ 

KNCV sporttas 

Alle finalisten krijgen een flink prijzenpakket met een Nederlandse en Engelse BiNaS, exemplaren van Wetenschap in Beeld, een boekenpakket en een door de leerling ontworpen t-shirt met de tekst Live, Laugh, Lidocaïne, wijzend op de stof die ze hebben gemaakt op het lab. Het kado van de KNCV, een mooie sporttas, komt goed van pas om alles mee te nemen.  

Dan is het tijd voor De Kleijn om de vijf winaars bekend te maken. Op de eerste plaats is geëindigd Verff Verhoeff uit 6 vwo van het Lentiz Groen van Prinstererlyceum in Vlaardingen, gevolgd door Mitchell Rikken uit 6 vwo van het Lyceum Elst in Elst. Twee finalisten delen de derde plaats: Jesse van der Waal uit 6 vwo van het Stanislascollege Westplantsoen in Delft en Kjeld Zwitsersloot uit 4 vwo van het Beekvliet Gymnasium in Sint-Michielsgestel. Een heel bijzondere prestatie, want het gebeurt niet vaak dat een vierdeklasser tot de winnaars behoort. Het lijstje wordt compleet met Guus Bukkems uit 6 vwo van het Carolus Borromeus College in Helmond. Vier van hen vertegenwoordigen Nederland tijdens de Internationale Scheikunde Olympiade, van 16 - 25 juli in Zürich.  

Practicum

We vragen winnaar Verff Verhoeff naar hoe die het aan heeft gepakt. ‘Vorig jaar heb ik ook meegedaan en toen ben ik ook al in de finale gekomen. Dus ik heb alle lessen al eens gehad, het was daardoor makkelijker te behappen. Blijkbaar heb ik het practicum ook heel goed gedaan [cijfer: 9,3, red.]. Ik denk dat dat komt omdat ik met de IJSO [International Junior Science Olympiad, red.] heb meegedaan, daar werd veel practicum getoetst, dus dat kwam zeker van pas.’ Verff heeft zin in de internationale eindronde. ‘Van de internationale verwacht ik sowieso dat het leuk gaat zijn. De mensen die doorgaan zijn gezellig. Ik hoop op brons, maar het wordt meteen stuk pittiger, het niveau gaat echt een stap omhoog.’ De winnaar raadt iedereen aan om het ook eens te proberen. ‘De olympiade zelf is echt heel leuk, ik raad anderen aan om gewoon mee te doen. De eerste ronde is ook maar twee uurtjes.’  

Mitchell Rikken, nummer twee, is al ervaringsdeskundige als het gaat om olympiadefinales. ‘Ik heb al een aantal finales meegemaakt en ik vind het altijd hele leuke weken met de finalisten. Vorig jaar was een topweek met allemaal leuke uitjes en superleuke mensen.’ Ook nummer 3 Kjeld Zwitsersloot weet hoe leuk de finales zijn. ‘Waar ik naar uitkijk is de mensen die ik daar ga zien. Ik ken namelijk van vorige internationale olympiades al wat mensen en die komen dit jaar ook naar deze internationale chemie olympiade. Ik weet dat de competitie vorig jaar al heel hoog was, dit jaar wordt het nóg zwaarder, dus ik reken er niet op dat ik bij de top beland; ik ga in ieder geval wel mijn best doen.’  

Verrassing 

De andere nummer drie, Jesse van der Waal vond de Leidse finale heel leuk, maar niet makkelijk. ‘Het meest uitdagende was bij je theorietoets vier uur lang geconcentreerd door blijven werken, dat was echt pittig. Maar het was scheikunde, dus het was gelukkig wel leuk. Gek genoeg leek diezelfde vier uur bij het practicum bijna kort.’ En Guus Bukkems ziet nog wel wat werk liggen, nu hij doorgaat. ‘Ik was heel verrast dat ik alsnog door mag naar de internationale chemie olympiade. Ik dacht dat ik eindelijk op vakantie kon, maar dat gaat hem niet worden. Er zijn gelukkig nog genoeg opdrachten en oefendagen, dus ik hoef me niet te vervelen.’   

Daarmee was het feest nog niet compleet. Onno de Vreede, coördinator human capital agenda bij ChemistryNL, reikte ook nog twee prijzen uit: de praktijkprijs en een nieuwe groepsprijs, de ChemistryNL Spin-off Award. Joost Parlevliet uit 6 vwo van het Petrus Canisius College in Alkmaar, kreeg de praktijkprijs. ‘Dat had ik niet verwacht, maar ik ben zeker blij. Ik heb ook wel gemerkt dat ik de practica het leukst vond van de hele week.’ 

De groepsprijs ging naar een groep van vijf leerlingen. De jury was enorm gecharmeerd door hun presentatievorm. ’Het was te zien dat er veel tijd was gestopt in het vertellen van de boodschap. Maar ook de ratio achter het molecuulontwerp moest goed zijn, en de jury vond dat zij dit beter deden dan de andere groepen.’