De Ig Nobel-prijzen zijn weer uitgereikt afgelopen nacht en Nederlanders van de Universiteit van Amsterdam sleepten de Ig Nobel-prijs voor de chemie in de wacht.

Twee jaar geleden rapporteerden we al het opmerkelijke verhaal over hoe je chromatografie kunt doen met aangeschoten wormen. Onderzoekers Tess Heeremans, Antoine Deblais, Daniel Bonn en Sander Woutersen vonden dat je de worm Tubifex tubifex als model kunt gebruiken voor actieve polymeren, lieten ze zien in Science Advances. Met dit bijzondere onderzoek wonnen ze de Ig Nobel-prijs voor scheikunde.

Groepsfoto IgNobel

Het team voor de uitreiking. V.l.n.r.: Antoine Deblais, Sander Woutersen, Tess Heeremans, Daniel Bonn

‘Het was het allerleukste vrijdagmiddagexperiment dat we ooit hebben gedaan en een volstrekt terechte Ig Nobel’, vertelt Bonn, hoogleraar complexe vloeistoffen. ‘Tess heeft die experimenten nog op haar studentenkamer moeten doen vanwege de toen geldende restricties en dat heeft ons nu toch maar mooi deze prijs opgeleverd.’

‘Het is een hele eer’, zegt Woutersen, hoogleraar fysische chemie. ‘Met het team zijn we naar MIT gevlogen waar de prijsuitreiking plaatsvindt. Dat is altijd een heel circus en wij hebben ook een act opgevoerd met pratende muppetwormen die mijn zus heeft gemaakt.’ Bonn vult aan: ‘Met die muppets hebben we in één minuut uitgebeeld wat ons onderzoek inhield, dus dat je chromatografie kunt doen met dronken wormen. Het is gewoon echt een feestje.’

Het onderzoek gaf het team ook een wijze levensles mee. ‘We lieten de wormen in een bak met pilaartjes zachtjes stromen’, legt Bonn uit. ‘Als een dronken worm dan zo’n pilaartje tegenkwam, gedroeg die zich net als een dronkenlap om een lantaarnpaal: die komt niet meer thuis. Het grappige was dat als er een nuchtere worm langskwam, de dronken worm dan door die laatste werd meegenomen. Dus zorg op feestjes altijd dat er iemand nuchter blijft!’

Ig Nobel 2024

Beeld: Ig Nobel ceremony

Het team in actie

In het artikel in 2022 zei Woutersen dat hij benieuwd was hoe het wormenexperiment met actieve polymeren zou verlopen en riep anderen op om het te proberen. ‘Maar voor zover ik weet is niemand de uitdaging aangegaan’, zegt Woutersen. ‘Je ziet wel steeds meer mensen die simulaties en berekeningen doen aan die wormsystemen.’ De uitdaging ligt dus nog open.

De act van het team kun je hieronder terugzien.