Sinds 2012 stimuleert NWO via de zogeheten Zwaartekracht-financiering langdurige samenwerking tussen toonaangevende wetenschappers vanuit verschillende vakgebieden om samen vernieuwend wetenschappelijk onderzoek vorm te geven. Met de huidige ronde is een budget van €160,5 miljoen gemoeid. In vier van de gehonoreerde consortia vinden we leden van KNCV, NBV en NVBMB:   

Flow 

hoofdaanvrager: KNCV-, NBV- en NVBMB-lid Ineke Braakman (Universiteit Utrecht) 

mede-aanvragers: KNCV- en NVBMB-leden Mireille Claessens (Universiteit Twente) en Stefan Rüdiger (Universiteit Utrecht); KNCV-lid Friedrich Förster (Universiteit Utrecht); NVBMB-lid Alfred Vertegaal (Leiden UMC); Mark Hipp (UMC Groningen) 

Gezondheid is niet vanzelfsprekend, de cellen in ons lichaam worden vaak bedreigd door fouten in onze eigen eiwitten. Om schade door zulke schadelijke eiwitten te voorkomen worden ze normaal gesproken door het kwaliteitscontrole-systeem van de cel gerepareerd of verwijderd. Als de kwaliteitscontrole faalt resulteert dat bijvoorbeeld in ziekten als Alzheimer, Parkinson, Taaislijmziekte en hemofilie. Dit project ernaar het kwaliteitscontroleproces van de cel zo goed te begrijpen dat die kennis kan worden gebruikt om ziekten te genezen en voorkomen. 

Institute for Chemical Neuroscience (iCNS) 

hoofdaanvrager: Ingeborg Huitinga (Universiteit van Amsterdam) 

mede-aavragers: KNCV- en NVBMB-lid Mario van der Stelt (Universiteit Leiden); Paul Lucassen (Universiteit van Amsterdam), Bart Eggen (UMC Groningen), Lot de Witte (Radboud Universiteit), Maarten Kole (Universiteit Utrecht/NIN)  

Het iCNS heeft de ambitie te ontdekken welke moleculaire veranderingen in het brein ten grondslag liggen aan psychiatrische symptomen, zoals depressie, angst en psychose. Neurobiologen, chemici, psychiaters en data wetenschappers werken nauw samen aan humaan hersenweefsel. Jonge wetenschappers zullen worden opgeleid in het combineren van chemie, kunstmatige intelligentie en neurobiologie. Hun onderzoek zal leiden tot een “hersenatlas” van psychiatrische symptomen, en tot geheel nieuwe benaderingen om de diagnose en behandelingen van psychiatrische ziektebeelden te verbeteren. 

ANION: Advanced Nano-electrochemistry Institute of the Netherlands 

hoofdaanvrager: KNCV-lid Marc Koper (Universiteit Leiden) 

mede-aanvragers: KNCV-leden Petra de Jongh (Universiteit Utrecht) en Moniek Tromp (Rijksuniversiteit Groningen); Huib Bakker (Universiteit van Amsterdam/AMOLF), Peter Bolhuis (Universiteit van Amsterdam), Serge Lemay (Universiteit Twente) 

Een grootschalige energietransitie vereist efficiënte elektrochemische processen voor het genereren, omzetten en opslaan van energie. De huidige elektrochemische processen kennen grote beperkingen en zijn hiervoor niet toereikend. Om deze systemen fundamenteel te kunnen verbeteren is er nu onvoldoende kennis van de processen die in elektrochemische systemen op de allerkleinste schaal plaatsvinden. In dit multidisciplinaire onderzoeksprogramma zullen scheikundigen en natuurkundigen de basis leggen voor nieuwe efficiënte elektrochemische technologieën die kunnen leiden tot een drastische reductie van de koolstofvoetafdruk van de mensheid. 

GreenTE: Green Tissue Engineering  

hoofdaanvrager: Dolf Weijers (Wageningen UR) 

mede-aanvragers: KNCV-leden Joris Sprakel (Wageningen UR) en Marleen Kamperman (Rijksuniversiteit Groningen); Leónie Bentsink (Wageningen UR), Gijs Wuite (VU Amsterdam), Kim Boutilier (Wageningen UR) 

Alle levende wezens zijn onderhevig aan de natuurwetten, en worden blootgesteld aan mechanische krachten, bijvoorbeeld doordat cellen aan elkaar trekken, of omdat een schimmel probeert binnen te dringen. De onderzoekers gaan bestuderen hoe plantencellen – met een inwendige druk groter dan die in een champagnefles – krachten waarnemen, en hoe deze krachten de groei, ontwikkeling en afweer sturen. Met deze kennis zal het consortium nieuwe strategieën ontwikkelen om de vermeerdering en afweer van gewassen te verbeteren. 

Meer over alle gehonoreerde consortia en het Zwaartekracht-programma