Het Amerikaanse bedrijf StixFresh met aan boord de Vlaamse cso Patrick Van Dijck werkt aan een voe­dings­sticker om onze fruitschaal beter te beschermen.

Je hebt heerlijk fruit gekocht en voor je het weet, moet je het weggooien omdat het beschimmeld is: wie kent het niet. Het Amerikaanse bedrijf StixFresh wil deze voedselverspilling tegengaan met een antimicrobiële sticker. Sinds februari versterkt Patrick Van Dijck, hoogleraar aan de KU Leuven en VIB-groepsleider in de microbiologie, het team als cso. Zijn expertise in schimmelwerende stoffen moet helpen de werking van de sticker te doorgronden en te optimaliseren.

Actieve componenten

Het was de Maleisische Zhafri Zainudin die al experimenterende de originele sticker samenstelde uit plantenextracten, was en natuurlijke mineralen. ‘Die plantaardige componenten gaan de schimmelgroei tegen’, vertelt Van Dijck. ‘Daarnaast zorgt een matrix op basis van was voor de gecontroleerde afgifte van de antimicrobiële stoffen. Zo kunnen we fruit tien dagen langer goed houden.’

Schimmels veroorzaken veruit de meeste infecties bij fruit (85 %) en hebben daarmee de aandacht van de entrepeneurs – naast Van Dijck en Zainudin, de Amerikanen Steve Hulteng en Moody Soliman. Van Dijck: ‘Wij onderzoeken nu of de actieve stoffen zorgen voor de inhibitie van schimmelsporen, en/of dat ze een stap later in actie komen en de groei van schimmels remmen. Ook kijken we welk effect de plantenmetabolieten op het fruit zelf hebben.’

De sticker is nog niet op markt, omdat de chemische samenstelling nog te veel varieert van batch tot batch, zo duidt Van Dijck de stand van zaken. Sinds februari zijn er stappen gezet, onder andere met € 450.000 subsidie van het Vlaamse agentschap innoveren & ondernemen (VLAIO) waarmee een onderzoeksafdeling in Leuven is opgericht. Van Dijck: ‘De huidige sticker werkt op onder meer mango’s en avocado’s. Voor de Vlaamse en Nederlandse markt richten we ons ook op peren en appels.’

In zijn eigen Leuvense lab analyseert Van Dijck essentiële oliën op hun antischimmelwerking met vapour-phase-mediated susceptibility (VMS)-assays, vooral tegen de schimmel Candida albicans. Van Dijck gaf een twist aan deze assays om uit de oorspronkelijke stickerformulering de actieve componenten te destilleren – de namen zijn geheim. ‘In het lab zien we in vitro op agar dat de pure componenten in combinatie met de matrix al beter werken dan de oorspronkelijke formulering. Inmiddels zijn we gestart met de eerste experimenten op peren en later volgen ook citrusvruchten’, vertelt Van Dijck. De onderzoekers focussen zich op infecties veroorzaakt door Botrytis sp. en Penicillium sp..

Rijpingsproces

Het Amerikaanse bedrijf en Apeel Sciences heeft ook een antimicrobiële technologie voor fruit ontwikkeld en voorziet bijvoorbeeld avocado’s al van een beschermende coating via een onderdompelbad met plantenextracten. ‘Het nadeel is dat deze coating ook het rijpingsproces stagneert, wat niet voor elke fruitsoort gunstig uitpakt. Onze sticker richt zich meer op de microben zelf en werkt wellicht ook in op het immuunsysteem van het fruit’, aldus Van Dijck.

De kunst is nu om één goedwerkende formulering voor een bepaalde fruitsoort te vinden. Van Dijck besluit: ‘Komend voorjaar willen we een werkend product in handen hebben. Dat is een belangrijke voorwaarde om retailers te kunnen overtuigen hierin samen op te trekken en geld op te kunnen halen voor verdere ontwikkeling.’ Zo wil StixFresh zich ook op zacht fruit als aardbeien en frambozen gaan richten. Van Dijck: ‘Daarvoor zou je bijvoorbeeld iets à la een theezakje gevuld met onze formulering kunnen toevoegen aan het bakje.’