Nanozilverdeeltjes zijn alleen maar dodelijk voor bacteriën omdat ze zilverionen afscheiden. En dus niet omdat het nanodeeltjes zijn, hebben onderzoekers van Rice University (VS) proefondervindelijk vastgesteld.

De enige reden dat die nanodeeltjes giftiger lijken te zijn dan grotere brokken zilver, is dat ze per milligram een veel groter oppervlak hebben dat door zuurstof uit de omgeving kan worden geoxideerd. Er komen dus gewoon sneller zilverionen uit vrij, melden Pedro Alvarez en collega’s in het tijdschrift Nano Letters.

Ze hebben het kunnen vaststellen door E.coli onder anaerobe omstandigheden bloot te stellen aan zowel zilverionen als nanozilverdeeltjes. Wegens gebrek aan zuurstof konden de nanodeeltjes dus niet oxideren. Prompt bleken ze dan veel minder toxisch te zijn dan de ionen.

Waren de nanodeeltjes in dezelfde anaerobe ruimte gesynthetiseerd, om elke oxidatie van het oppervlak uit te sluiten, dan bleken ze helemaal niet toxisch meer te zijn. Zelfs van een concentratie van 195 ppm hadden de bacteriën geen last. Terwijl 15 ppb Ag⁺ al voldoende was om ze allemaal te doden.

Dat Ag⁺ giftig is voor bacteriën, is geen nieuws. Maar veel onderzoekers dachten tot nu toe dat nanodeeltjes ook nog toxisch zijn vanwege hun afmetingen en vorm, al kon niemand precies aangeven hoe dat dan zou moeten werken. De publicatie van Alvarez lijkt met deze hypothese definitief af te rekenen.

Het betekent óók dat je de zilverionen op elke manier kunt toedienen die je maar wilt. In plaats van nanodeeltjes zou je bijvoorbeeld kunnen denken aan een kunststofcoating waar ze in een gecontroleerd tempo uit vrijkomen. Met het voordeel dat zo’n coating tenminste wèl op zijn plek blijft zitten in de wasmachine.

Het artikel bevat trouwens wel de waarschuwing dat je voorzichtig moet zijn met zulke antimicrobiële maatregelen. Krijgen de bacteriën namelijk minder binnen dan de letale dosis, dan lijkt dat hun groei juist te stimuleren. Waarom is onduidelijk, maar vast staat dat je niet te zuinig moet zijn met je zilver.

bron: Rice, C&EN