De maand december leent zich altijd goed voor een greep uit wetenschappelijk verantwoorde boeken en andere moleculaire tips.

Gedurende de donkere wintermaanden doe ik niets liever dan lezen. Met m’n rug tegen de kachel me door dikke, dunne, al dan niet wetenschappelijk getinte boeken heenwurmen. En hoewel strips niet mijn voorkeur hebben, kon ik de nieuwste Suske en Wiske zeker niet laten liggen. In Het lekkere lab trakteert professor Barabas ons op eetbare wolkjes waar al het voedzame van groente en vlees in verenigd is. De verwachtingsvolle vraag van Lambik die voorafgaat aan de onthulling, ‘Wat schaft de erlenmeyer?’, spreekt minstens zoveel tot de verbeelding.

Veelbelovend

Nu ben ik zelf niet zo’n grensverleggende kok, dus vertrouw ik op mijn koekvormpjes van erlenmeyers, dna-strengen en cafeïne-moleculen (zie bijvoorbeeld etsy.com) om wat wetenschappelijk verantwoord lekkers op tafel te kunnen zetten; al was het maar voor de vorm. Maar misschien moet ik mijn kookkunsten toch wat serieuzer gaan nemen. Volgens haar vader, zo schrijft de Duitse scheikundige en wetenschapsjournalist Mai Thi Nguyen-Kim in Een kwestie van chemie, kun je namelijk geen goede scheikundige zijn zonder goed te kunnen koken. Het voordeel van koken, aldus de schrijfster: ‘Het heeft veel weg van labwerk, maar je hebt wel heel snel resultaat in handen.’

Nguyen-Kim wil met haar boek iedereen meekrijgen in haar fascinatie voor chemie én laten zien dat scheikundigen ook maar gewone mensen zijn. Tijdens haar promotie begon ze al het YouTube-kanaal The secret life of scientists en later volgde ook maiLab, waarin ze onderwerpen van suikers en superbacteriën tot de dance scene van MIT belicht. In haar boek laat ze aan de hand van haar dagelijkse leven zien hoe dat door chemie beïnvloed wordt. Haar enthousiasme en prima uitleg werken aanstekelijk, maar ik had graag gezien dat ze bij haar leest was gebleven: als uitgebreide sidekick fungeert haar hartsvriendin Christine, een veelbelovende chemicus met een ingewikkeld liefdesleven, en dat leidt vooral af.

Marie Curie kende maar liefst twee grote liefdes: haar man Pierre en haar onderzoek naar radioactieve stoffen – lees: twee Nobelprijzen. Over Curie verscheen een boek in de kinderserie Van klein tot groots van De Vier Windstreken. Ik vermoed dat Curie ons vanuit haar graf eerder toeschreeuwt: chemistry is like cooking, just don’t lick the spoon. Madam en monsieur Curie beseften wel degelijk dat hun werk niet zonder gevaren was, iets waar het boek overigens, tot mijn verbazing, met geen woord over rept. Toch is het vooral een prachtig vormgegeven prentenboek dat de onstuitbare inzet van Curie zichtbaar maakt, zeker als je als voorlezer de summiere begeleidende tekst zelf wat aanvult. Zo kwam ik te weten dat soldaten aan het front ten tijde van de Eerste Wereldoorlog de beschikbare röntgenapparatuur niet voor niets ‘les petites Curies’ noemden.