Sam Kean deelt in Caesar’s last breath zijn fascinatie voor de moleculen die wij inademen en hun geschiedenis.

In het begin van zijn boek Caesar’s last breath, the epic story of the air around us grijpt auteur Sam Kean geregeld terug op de titel. Aangezien veel van de ‘luchtmoleculen’ een sterke binding kennen tussen hun atomen, kunnen we ervan uitgaan dat ieder van ons moleculen heeft ingeademd die Caesar tijdens zijn laatste ademtocht – al dan niet na de fameuze vraag aan Brutus ‘Jij ook mijn zoon?’ – heeft uitgeblazen.

Geschiedenisverhaal

78 % stikstof(gas), 21 % zuurstof(gas). Dat is in grote lijnen de samenstelling van lucht. Maar waarom alleen dat verhaal vertellen? Er zit nog een tomeloze chemie verborgen in de talloze moleculen die samen de laatste 1 % vormen. Elk hoofdstuk focust op een of meerdere daarvan. De openingspagina vertelt de lezers telkens roughly hoeveel moleculen hij ervan binnenkrijgt als hij inademt. N₂: 9 triljard, O₂: 2 triljard, H₂O (afhankelijk van de luchtvochtigheid): paar miljard tot enkele quadriljoenen (=10²⁴), CCl₂F₂: 7 biljoen.

Vervolgens vertelt Kean in drie fases zijn verhaal. Eerst reconstrueert hij hoe de huidige atmosfeer is ontstaan, dan hoe gassen – als je eenmaal weet hoe je met ze moet omgaan – onze levensstandaard verbeterden, om te eindigen met het omgekeerde: hoe wij onze luchtomgeving door de eeuwen heen hebben beïnvloed. De auteur vertelt tegelijkertijd het levensverhaal van menig chemicus. En ook al is dat van Fritz Haber en Carl Bosch al zo vaak verteld, ik wil wedden dat weinig lezers de hele, persoonlijke, geschiedenis kennen zoals Kean die hier beschrijft.

‘Het is een uitbundig verhaal over gassen’

Caesar’s last breath geeft namelijk ook een inkijkje in de levens van onze vroege vakgenoten, de rivaliteit onderling en de ‘gedrevenheid’ die menigeen het leven kostte – the proof of the pudding is in the eating, alleen dan met giftige gassen. Het maakt het boek tot een uitbundig verhaal van 384 pagina’s over zeer uiteenlopende gassen – naast hoofdstukken zijn er ook nog eens interludes. Enerzijds had Kean zijn verhaal meer kunnen inkaderen, anderzijds – mocht je niet willen gaan voor de full story – kun je als lezer met de onderwerpen van de hoofdstukken als handvat gemakkelijk jouw weg door de lucht vinden.

Caesar’s last breath, the epic story of the air around us is uitgegeven door Transworld Publishers. ISBN 9780857525130. € 17,99 (paperback)