Twitteraccount @NL_Wetenschap biedt een kijkje achter de academische schermen.

‘Welke Nederlandstalige wetenschappers zouden bij toerbeurt op een centraal twitteraccount een kijkje willen geven in hun keuken?’ Dat vroeg Rosanne Hertzberger (@ryhertzberger), microbioloog en schrijver, in oktober 2018 in een tweet. De Vereniging van Universiteiten (VSNU) pakte het op en kort daarna was @NL_Wetenschap een feit. ‘Het enthousiasme vanuit de wetenschappers was overweldigend. We konden meteen een jaar vullen met deelnemers’, zegt Hertzberger.

Als deelnemer beheer je een week lang het twitteraccount. Je kiest zelf waar je tweets over gaan, bijvoorbeeld je onderzoek en werkzaamheden, of juist belangrijke lessen en misvattingen. ‘In de media moet je vooral luisteren naar wat het publiek wil weten, waardoor er weinig ruimte is voor wetenschappers om te vertellen wat nou echt de vragen zijn uit hun vakgebied’, zegt Hertzberger. ‘Als een onderzoeker vertelt waar haar hart sneller van gaat kloppen, werkt dat aanstekelijk. Dat merk je ook aan de reacties op het account.’

Francien Peterse (@FP_GDGT, zie foto), universitair docent organische geochemie aan de Universiteit Utrecht, is zo’n onderzoeker. ‘Via wisselaccounts krijg je allerlei informatie over zeer uiteenlopende onderwerpen’, zegt ze. ‘Ik vertel graag over mijn onderzoek, dus toen ik de oproep van Hertzberger zag, heb ik me meteen opgegeven.’

Verbreding en verdieping

‘Dit account gaf me een uniek podium, want ik mocht aan een breed publiek vertellen over behoorlijk specifieke onderwerpen’, vertelt Sjoerd Slagman (@SjoerdSlagman), postdoc biokatalyse bij de Technische Universiteit Darmstadt. ‘Ik wilde het echte leven van een wetenschapper laten zien. Waar loop ik tegenaan? Wat gebeurt er allemaal in het lab?’

Peterse en Slagman kozen ervoor elke dag een thema te bespreken. Slagman besteedde bijvoorbeeld aandacht aan fundamenteel onderzoek en zijn plek op de academische ladder. Peterse twitterde over onderwijsbeleid, veldwerk en haar liefde voor moleculen. Beide deelnemers dachten goed na over hun woorden. Peterse: ‘Ik wilde de focus niet leggen op discussies over klimaatverandering, dus ik probeerde dat bewust niet op te roepen met mijn tweets.’ Slagman vindt het leuk als mensen vertellen dat ze echt iets van de tweets opsteken. ‘Bijvoorbeeld omdat ze jouw kant van de academische wereld nooit zien.’

Zowel het publiek als de reacties zijn zeer uiteenlopend, van een vrachtwagenchauffeur die Peterses vraag beantwoordde over werken in de avonduren, tot collega-onderzoekers die de discussie aangingen met Slagman nadat hij aangaf veel waarde te hechten aan een hoog taalniveau in wetenschappelijke artikelen.

‘Wetenschappers hebben de verantwoordelijkheid om mee te praten. Het is belangrijk dat ze zich uitspreken en zich bemoeien met het publieke debat’, vindt Hertzberger. @NL_Wetenschap heeft inmiddels zo’n elfduizend volgers, maar de organisatie erachter blijft klein. Hertzberger noemt dat een unicum binnen de academie. Met een tijd­rovend beleidsplan zag ze het account niet van de grond komen. ‘Er is een wederzijds vertrouwen, dus als organisatie bemoeien we ons er weinig mee. En omdat de deelnemers zo enthousiast zijn, gaat de rest vanzelf.’