Met vallen en opstaan vinden jonge mensen hun weg in de uitdagende nieuwe levensfase die studeren is. Soms kunnen ze extra hulp gebruiken. Studentenpsychologen helpen reflecteren op vragen over het eigen functioneren.

De nieuwe studie. Je hebt er zelf voor gekozen en hard gewerkt om aan toelatingseisen te voldoen. Maar is het de goede keuze? Want het is allemaal toch behoorlijk anders dan je dacht. Er worden meteen flinke prestaties van je verwacht. Dat bindende studieadvies heb je aanvankelijk misschien onderschat. En je moet voor jezelf zorgen. Samen met je huisgenoten je huis leefbaar houden. Op tijd eten, slapen en douchen. Er goed uitzien tussen al die onbekenden. Want je bouwt ook een nieuw sociaal leven op.

Gaan studeren is voor iedereen een uitdaging, maar des te meer als je alles perfect wilt doen of overal het maximale uit moet halen van jezelf. Als je ADHD hebt of een autismespectrum-stoornis. Indien somberheid of eenzaamheid toch al nooit ver weg waren. Wanneer je in een ander land bent gaan studeren. Dan kun je soms best wat hulp gebruiken. Die hulp organiseren universiteiten en steeds meer hogescholen in Nederland en Vlaanderen onder meer in de vorm van studentenpsychologen. Jaar­lijks helpen zij zo’n 3% van alle studenten met groepstrainingen, workshops of individuele gesprekken.

Drie soorten vragen

‘Studenten komen bij ons met globaal drie soorten vragen’, vertelt Sara Backx, studentenbegeleider bij de Universiteit Antwerpen. ‘Studiegebonden vragen, in de sfeer van hoe moet ik studeren of een planning maken, vragen omtrent studeren met een beperking als ADHD of autisme en psychische vragen rond identiteit en zelfvertrouwen, (faal)angst, sociale angst en depressieve klachten.’ Met die laatste vragen gaan psychologen en psychotherapeuten, in Antwerpen laagdrempelig studentenbegeleiders genaamd, door middel van workshops en individuele gesprekstrajecten zelf aan de slag. Studie-inhoudelijke vragen verwijzen zij door naar docenten of studieadviseurs en meer complexe psychische kwesties naar gespecialiseerde hulpverleners.

Het aantal aanmeldingen bij studentenpsychologen in Nederland neemt de laatste jaren licht toe, aldus Jeanette van Rees, studentenpsycholoog bij de Universiteit Utrecht en voorzitter van de sectie Stu­denten­psychologen van het Nederlands Instituut voor Psychologen. ‘Mogelijk komt dat deels omdat de druk op studenten om te presteren is toegenomen. Maar er zijn ook gewoon steeds meer studenten. En meer studenten met een handicap én meer internationale studenten. Univer­siteiten en hogescholen regelen studentenbegeleiding ook steeds beter om studenten te helpen niet onnodig lang over hun studie te doen.’

Niemand liked mij

Naast angst en depressie, de meest voorkomende psychische klachten, staan bij studenten hulpvragen rond identiteit en zelfvertrouwen voorop. Backx ziet dat toch als gevolg van toenemende prestatiedruk. ‘Dat is niet allemaal expliciet vanuit de studie. Zo delen jonge mensen alles op sociale media en ontlenen meer van hun identiteit aan hoe zij daar worden gezien. Niemand liked mij!, hoor ik dan.’

De studentenpsychologen merken dat bètastudenten minder makkelijk contact met hen opnemen dan studenten sociale wetenschappen of geesteswetenschappen. ‘Onze indruk is dat studenten in de exacte richtingen hardnekkiger proberen zelf hun problemen op te lossen’, zegt Backx. ‘Je hoeft niet alles alleen op te lossen’, tipt ook Van Rees. ‘Bespreek problemen. Met vrienden, familie, docenten, studieadviseurs of met ons. Er zijn altijd mensen die willen en kunnen helpen.’